POLSKIE TOWARZYSTWO TURYSTYCZNO KRAJOZNAWCZE

ODDZIAŁ MIEJSKI im. MARIANA SYDOWA w TORUNIU

ccc

 Wycieczka autokarowa uczestników

"Wędrówek Rodzinnych"

15.09.2012 r.

Organizatorzy:  Oddział Miejski PTTK im. Mariana Sydowa w Toruniu.

Prowadzący –Kol.  Rajmund Czechowski.

W wycieczce autokarowej uczestniczyło 26 osób

Zwiedzane miejscowości : Wąbrzeźno- Jarantowice- Radzyń Chełmiński - Fijewo - Dębieniec - Mgowo -

                                             Uciąż - Przydwórz - Ryńsk,

 

Jarantowice -drewniany kościół z XVIII wieku św. Maksymiliana Kolbego (dawniej protestancki, obecnie katolicki). Ciekawostką jest przekrycie kościoła– dach dwuspadowy pokryty strzechą; wewnątrz sklepienie kolebkowe. Odrestaurowany w 2006 r. w 2007 r. uzyskał pierwszą nagrodą w konkursie „Modernizacja roku 2006”. We wsi znajdują się dwie nekropolie ewangelickie z XVIII w. z licznymi kamiennymi nagrobkami i czytelnymi inskrypcjami oraz park podworski (1,75 ha).

 

Radzyń Chełmiński -Już w XI wieku istniał tu gród pruski, zdobyty przez Bolesława Chrobrego w 1015 roku. Zdobyty przez Krzyżaków w roku 1231. W państwie zakonnym był siedzibą komtura. Prawa miejskie (chełmińskie) otrzymał w 1234 roku. W roku 1440 wszedł w skład Związku Pruskiego. W roku 1466 znalazł się w granicach Polski i został siedzibą starosty niegrodowego. W latach 1772-1920 pod zaborem pruskim

Zwiedzane zabytki . Zamek krzyżacki (w ruinie), gotycki, ceglany zbudowany między końcem wieku XIII i latami 30. XIV wieku.

 

Dębieniec -wieś pojawiła się w dokumencie z 1222 r. wystawionym przez Konrada Mazowieckiego dla bpa pruskiego Chrystiana. W czasach krzyżackich była wsią rycerską. Po 1466 r. miała wielu właścicieli, m.in. w XVI w. rodzinę Plemięckich, w XVII w. Weyherów, w XVIII w. Trzcińskich, w XIX w. Rybińskich, a w XX w. Donimirskich.

 Miejscowy dwór zbudowano w latach 1862 - 1864 według projektu architekta, Arnolda Hausa przygotowanego dla Leona Rybińskiego. W 1910 r. budynek został rozbudowany przez Bolesława Donimirskiego i od tego czasu jest nazywany pałacem.

 

Mgowo wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie wąbrzeskim, w gminie Płużnica. Pierwsze wzmianki o Mgowie pochodzą z 5 sierpnia 1222 roku. Wieś występuje wtedy pod nazwą Głovino. W XVI wieku nazwa wsi to Lehndorf. Od nazwy wsi swoje nazwisko przyjął ród Lehndorffów, późniejszych właścicieli miejscowości Sztynort na Mazurach.

We wsi znajduje się zespół pałacowo-parkowy z kaplicą dworską pw. św. Barbary. Powstała ona w 1710 roku. Najpierw była drewniana, a od 1734 roku murowana. W 1784 roku została wyremontowana przez Konstancję Bagniewską. Swoją formę zachowała do dziś.

 

Nowa Wieś Królewska- Miejscową parafię założyli Krzyżacy ok. 1300 r. Z tego samego okresu pochodzi gotycki kościół parafialny, zbudowany z kamieni polnych i cegły. Górną część wieży kościelnej dobudowano w II poł. XVI w. Jak wynika z akt wizytacyjnych biskupa Wojciecha Stanisława Leskiego, kościół został wtedy konsekrowany. Świątynia została zdewastowana w czasie wojen szwedzkich i następnie gruntownie odnowiona.

 

Uciąż - Pierwsze wzmianki o Uciążu pochodzą z 1223 roku. W roku 1865 został nabyty przez Apolinarego Działowskiego (własność do lat 80. XIX w.), działacza narodowego i gospodarczego, który wzniósł parterowy dwór i założył niewielki park. Budynek na początku XX w. został zaadaptowany na szkołę, obecnie jest własnością prywatną.

 

Ryńsk - Po podziale Królestwa Polskiego przez Bolesława Krzywoustego ziemie na których leży Ryńsk weszły w skład Księstwa Mazowieckiego. W 1228 roku piastowski książę Konrad Mazowiecki nadał w lenno Ziemię Chełmińską Zakonowi Krzyżackiemu. Po raz pierwszy miejscowość była wzmiankowana w 1341 roku gdy dokonano nadań na rzecz sołtysa Jana. W 1414 roku wieś jest wymieniona przez Krzyżaków w "Księdze Strat" wojennych, ponieważ wieś spłonęła podczas walk z Królestwem Polskim.

W roku 1526 król Polski Zygmunt I Stary przekazał wieś Jerzemu i Konradowi Plemięckim. W 1766 roku wieś należała do Marianny Wilksyckiej, a od roku 1800 do Jakuba Wilksyckiego. W latach 1807 – 1815 Ryńsk wchodził w skład Księstwa Warszawskiego. W 1872 roku właścicielem wsi stał się hr. Artur Sumiński.

kościół pw. Świętego Wawrzyńca z 1 poł. XIV wieku w stylu gotyckim i renesansowym, parafialny. Korpus kościoła przebudowany został w 1608 roku ze środków fundacji Fabiana Plemięckiego. Dobudowano wtedy wieżę. W 1648 r. kosztem Jana Działyńskiego kościół odnowiono. W świątyni zachował się wystrój z XVIII wieku.

 

                                                                                            opracował Zdzisław Grabowski.

 

        Relacja fotograficzna Maciej Józefiak.