- ŁOJEWO - wieś usytuowana nad Jeziorem Szarlejskim. Tu, w szkole która już nie istnieje, urodził się Stanisław Przybyszewski (1868-1927r.) piewca wielkopolski, prekursor ekspresjonizmu – „Meteor” Młodej Polski.
W 1865 r. powstało tutaj pierwsze na Kujawach spółdzielcze koło rolnicze.

W latach 1880-1912 zbudowano tutaj obecny pałac, który był częściowo rozbudowany w latach 70-tych XX w.
Pałac neoklasycystyczny, piętrowy, nakryty dachem czterospadowym. Budynek ma od frontu kolumnowy portyk wspierający balkon, nad którym znajduje się trójkątny szczyt.

- GÓRA - wieś powstała w XII w. stanowiła najpierw własność kościelną. W XIV w. przeszła we władanie rodów szlacheckich i ziemiańskich aż do II wojny światowej.
Znajduje się tu klasycystyczny kościół parafialny p.w. Św. Trójcy ufundowany przez szambelana, Józefa Kościelskiego, w 1829 r.

Budynek jest orientowany, murowany i otynkowany. Wyposażenie świątyni jest głównie rokokowe z XVIII w., z obrazem św. Walentego
i krucyfiksem z 31 tureckich kul armatnich (1855 r.), darowany parafii przez generała dywizji w służbie kawalerii tureckiej Władysława Kościelskiego (Sefer Paszę).

Kościół otacza cmentarz z zachowanymi nagrobkami z XIX w. (grobowce okolicznych ziemian) - najstarszy pochodzi z 1810 r.
Największą ciekawostką jest nagrobek poety Stanisława Przybyszewskiego wykonany w 1931 r. Zgodnie z wcześniejszą dyspozycją, doczesne szczątki spoczęły na cmentarzu w Górze (pierwotnie w grobowcu rodzinnym Znanieckich), gdzie dokonał swego żywota, zaś w 1931 r. trafiły do oddzielnego grobowca ufundowanego ze zbiórki składek społeczeństwa.
- KANAŁ PARCHAŃSKI - opływa ziemie przyległe do wsi Parchanie od południa, jest przedłużeniem naturalnie płynącej rzeczki Tążyny - dopływu Wisły. Kanał jest rowem wykopanym przez Prusaków na przełomie XIX i XX w., przede wszystkim by odwodnić Błota Ostrowskie znajdujące się pomiędzy Lasami Balczewskimi a Puszczą Bydgoską. U schyłku ostatniego zlodowacenia była to naturalna rynna wyżłobiona przez wody roztopowe.
- PARCHANIE - we wsi opodal dworku wznosi się kościół p.w. św. Wojciecha, który jest świadectwem wspaniałej historii Parchania. Zgodnie z pradawnymi podaniami wieś chroniona była palisadą (parkanem), stąd ma wywodzić się współczesna nazwa miejscowości. Już na przełomie X i XI w. musiała to być wieś należąca do biskupów kujawskich, którzy rezydowali wtedy w Kruszwicy (później we Włocławku). Prawo biskupów kujawskich do Parchania potwierdził w bulli papieskiej z 19 czerwca 1259 r. Aleksander IV (właściwie Rinaldo Conti).
Generał W. Sikorski zamieszkał w tej podinowrocławskiej wsi wraz z rodziną w 1923 r., po złożeniu urzędu premiera. Mieszkał tu do wybuchu wojny w 1939 r.
Sikorscy zajmowali dworek, który ostał się po rozparcelowaniu dawnego majątku niemieckiego z przełomu XIX i XX w.
W 1936 r. w tutejszym kościele odbył się ślub jedynej córki generała - Zofii z porucznikiem Stanisławem Leśniowskim.
- GĄSKI - są niewielką miejscowością, składa się z czterech części: centrum, które otacza kościół, Gąski - Błota, Gąski - Brzózki i Gąski - Śrubsk (Szrubsk

We wsi znajduje się szkoła podstawowa, którą zbudowano w 1905 r., a 1989 r. nadano jej imię znanego polskiego archeologa Józefa Kostrzewskiego.
Świątynia w Gąskach jest kościołem poewangelickim, który został w 1945 r. poświęcony i przekazany parafii w Parchaniu jako mienie poniemieckie.
Obecnie kościół parafialny p.w. Chrystusa Króla obok dawna pastorówka z początku XX w. – obecnie plebania.

- WIERZBICZANY - we wsi znajduje się neorenesansowy pałac zaprojektowany przez Friedricha Augusta Stülera dla rodziny von Roy. Wybudowany on został w latach 1845-46.

Wierzbiczany geograficznie znajdują się na tzw. Wysoczyźnie Kujawskiej i obszarze tradycyjnie zwanym Czarnymi Kujawami z racji przeważających tu urodzajnych, czarnych ziem bagiennych.

                                                                 Materiał opracował Tadeusz Perlik.