Gronowo - Wieś w ciągu swojego istnienia wielokrotnie zmieniała właścicieli: w 1407 wzmiankowana jako własność komturstwa toruńskiego, od 1520 w posiadaniu rady miejskiej Torunia. W 1525 r. Zygmunt I nadaje młyn Franciszkowi Estkenowi z Torunia. W 1553 r. Hans Estken sprzedaje młyn Stanisławowi Kostce herbu Dąbrowa, s. Jakuba i Anny Rokosównej. W roku 1570 młyn w Gronowie stanowi własność królewską w dzierżawie Jana Strobanda, administracyjnie położony jest w powiecie michałowskim, parafii Wielka Łąka. Obecnie młyn i osada młyńska nie istnieją. Wieś Gronowo w 1570 jest królewszczyzną, w XVIII wieku stanowi majątek szlachecki. W 1798 roku właścicielem Gronowa został Samuel Wolff, a następnie książę W. W. Puzyna.

Mauzoleum rodu Wolffów - Cmentarz rodowy z okrągła kaplicą-mauzoleum rodziny Wolffów z 1860 r. Kapliczka miała drewnianą podłogę, pod którą w podziemiu, w cynowych trumnach spoczywała rodzina Wolffów. Od kilkudziesięciu lat kaplica jest sukcesywnie dewastowana. Szczątki rodziny Wolffów zostały już dawno wywleczone z cynowych trumien i rozrzucone po lesie. Mauzoleum jest obecnie w opłakanym stanie, drewniana podłoga i dach uległy zawaleniu, cała kapliczka zamienia się w ruinę.

Lipniczki - Był to majątek rycerski po raz pierwszy wzmiankowany w 1438 r. Właścicielem jego był wówczas Hans von der Linde. Następnie miejscowość należała do rodu Lipnickich. Na początku XVIII wieku własność Baumgartów, a później Borowskiego, Reichela, Tietzena, Lorentza i Kentzerów (dwudziestolecie międzywojenne). Do występujących tu zabytków można zaliczyć dwór z przełomu XIX/XX wieku, częściowo przebudowany. W jego okolicy znajduje się park dworski, na którego terenie w XIX wieku wieku został utworzony park krajobrazowy (choina kanadyjska, sosna wejmutka).

Papowo Toruńskie - Wzmiankowana po raz pierwszy w 1409 roku, a w roku 1457 przeszła na własność Rady Miejskiej Torunia. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego miejscowość liczyła 1243 mieszkańców[1]. Jest drugą co do wielkości miejscowością gminy Łysomice. Obecnie posiada cztery części składowe: Drążkowo, Osieki, Poniatówka, Sołectwo. Obiekty zabytkowe - Gotycki kościół parafialny św. Mikołaja, wzniesiony z cegły przed 1300 rokiem jako jednonawowy, rozbudowany w latach 1906-1907 o wieżę i nawę boczną. Wyposażenie wnętrza późnobarokowe i rokokowe: ołtarz główny z 1720 roku, ołtarze boczne z XVII i XVIII wieku, chrzcielnica z 1. połowy XVIII wieku, ambona z około 1720 roku, stalle z XVIII wieku, kropielnica granitowa, prawdopodobnie średniowieczna. Na wieży gotycki dzwon z XV wieku. W ściany kościoła od zewnątrz wmurowane są tablice upamiętniające: Jana Mazowieckiego (1796-1852), Teresy Mazowieckiej (zm. 1866), Januarego Wybickiego (1824-1876), Antoniego Wodzińskiego (1812-1846). Cmentarz przykościelny, m.in. z grobem Edwarda Donimirskiego (1844-1907) i kaplicą grobową Czarlińskich.

Katarzynka (Geretowo) -to dawna posiadłość ziemska i folwark w obrębie przedrozbiorowego terytorium toruńskiego, należąca w 2. poł. XVIII w. do Samuela Luthera Gereta, zasłużonego toruńskiego polityka, publicysty, uczonego, burmistrza, rezydenta Torunia w Warszawie i burgrabiego królewskiego w Toruniu, najwybitniejszego przedstawiciela Oświecenia w Toruniu. W 1791 r. do Geretowa przyłączył inne posiadane grunta, tworząc w ten sposób obszerną, prawie 340-hektarową posiadłość i nazywając ją Katharinenflur (pol. Pole Katarzyny, Katarzynka), na cześć poślubionej w 1781 r. Katarzyny Goebel (zm. 1792 r.). W 1796 r. - rok przed swoją bezpotomną śmiercią - Geret sprzedał jednak te dobra Christianowi Elsnerowi. Po nim majątek był w posiadaniu kolejnych spadkobierców i następców (m.in. od 1857 r. Adam Röder).

                                                                                  opracował Zdzisław Grabowski.