W dniu 9 grudnia odbyło się ostatnie w 2017 roku spotkanie turystów fortecznych w Toruniu. Na zbiórce o godz. 10.00 na wyznaczonym punkcie w okolicy fortu XI przy ulicy Poznańskiej przybyło 28 osób wśród nich turyści z Bydgoszczy. Trasa sobotniej wędrówki fortecznym szlakiem po fortach lewobrzeżnego Torunia wiodła od Fortu XI do XIII.  Przed bramą Fortu XI omówiono najważniejsze zagadnienia dotyczące budowli i jego historii, następnie odwiedziliśmy znajdujący się w pobliżu Muzeum Fortyfikacji Pancernej Twierdzy Toruń - skansen militarny znajdujący się w lewobrzeżnej części Toruniu z Baterią Pancerną AB IV wybudowana w latach 1895-1896, schron bojowy Ringstand 58c – „Tobruk” z 1944 roku oraz schron amunicyjny i niemiecką Baterię Półpancerną SLB dla trzech armat 10 cm, wzniesiona w 1898 r. Po  przejściu kilkuset metrów dotarliśmy do Fortu XII.  Tu ponowie omówiono budowę obiektu i jego historię. Idąc wzdłuż linii fortów, skrajem poligonu wojskowego obejrzeliśmy Baterię Pancerną I 4 x 15 cm z 1900 roku i przez historyczną bramę poligonową „Artyleria Bóg Wojny” dotarliśmy do Fortu XIII z 1885 roku znajdującego się na terenie jednostki wojskowej 12 Wojskowego Oddziału Gospodarczego im. gen. dyw. Karola Otto Kniaziewicza. Dzięki uprzejmości dowódcy jednostki mogliśmy zobaczyć zabytkowy obiekt i kilka jego ciekawie urządzonych elementów jak np. sala tradycji 12 WOG. Dla wielu uczestników była to pierwsza możliwość zwiedzania Fortu Kniaziewicza, dla innych kolejna okazja do porównania stanu zachowania zabytku i sposobu wykorzystania fortu, z innymi podobnymi obiektami w Toruniu i w regionie. Wycieczkę prowadził Marian Rochniński którego wspierał Andrzej Herman i Marek Ruciński.

                                                                      Tekst: Marian Rochniński.