Łubianka -Miejscowość wymieniona jest w 1414 r. w krzyżackiej „Księdze Strat” jako wieś czynszowa Luba, w komturstwie toruńskim. W 1434 r. wielki mistrz Paweł von Russdorf przekazał ją na własność Nowemu Miastu Toruniowi. W 1549 r. kamlarnia miejska Torunia wydzierżawiła wieś Hansowi Schaferowi. W 1571 r. Łubiankę wraz z kilkoma innymi wioskami przejął od miasta Feliks Fink, starosta działdowski na prawie zastawu. W okresie od XVII – XVIII w. miejscowość systematycznie wydzierżawiana była przez Toruń zwykle na kilkanaście lat, m.in. Janeczkowiczowi, Schulzowi i Mlekickiej. W 1773 r. wieś miała 17 mieszkańców a w 1820 r. 28 mieszkańców w 3 domach mieszkalnych.

Biskupice – wieś w gminie Łubianka. W 1251 roku biskup chełmiński Heidenryk przekazał wieś Biskupice jako uposażenie – kapitule  chełmińskiej. Ponowił uposażenie w 1264 roku kolejny biskup chełmiński Fryderyk von Hausen. W 1440 roku właścicielem majątku rycerskiego był Hans Jungehorn. Istniejący przy wsi folwark należał do końca XVIII wieku do kapituły chełmińskiej, która wydzierżawiała go, m.in. w 1774 roku folwark dzierżawił Wojciech Leśniewski. Od 1794 roku majątek drogą kupna przechodził do kolejnych właścicieli: Murawskiego, Lehmanna, Michałowskiego oraz von Wuthenau. Ciekawostki krajoznawcze: kościół parafialny św. Marii Magdaleny, kamienno-ceglany, wzniesiony w latach 1760-1764 w miejscu poprzedniego drewnianego. Dwór z połowy XIX wieku oraz park dworski z 2 połowy XIX wieku.

 

Brąchnówko -Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z lat 1423 -1424, kiedy to została wymieniona jako majątek rycerski w prokuratorstwie bierzgłowskim. Jednym z właścicieli w XVIII w. był Załuskowski (1782 r.), Kolbe (1821 r.) i Łaszewski (1. poł. XIX w.). Później Brąchnówko należało do rodziny Schedlin-Czarlińskich. Emil Czarliński (1833-1913) wybudował pałac.

Budynek eklektyczny o cechach klasycystycznych, piętrowy, wzniesiony na planie kwadratu, podpiwniczony, nakryty czterospadowym dachem. Elewacje zdobi skromny detal architektoniczny: boniowanie, okna parteru ujęte pilastrami i zamknięte ozdobnymi gzymsami, okna mezzaninu podzielone płycinami. Przed wejściem umieszczonym w fasadzie przebiega podjazd, nad którym znajduje się balkon dźwigany przez cztery filary. Od strony południowej umieszczono drugie wejście poprzedzone niewielką werandą, zwieńczoną trójkątnym szczycikiem. Prowadzą do niej boczne jednobiegowe schody.

 

Kowróz - Wieś znana była już w XV w., a w kolejnym stuleciu stanowiła dobra szlacheckie. Jej dawniejsze nazwy to: Kowroz i Kuwroz.W 1920 r. właścicielem był Leon Heldt.

Zabytki.

Spichlerz z końca XIX w. Zabudowania gospodarcze i folwarczne z XIX / XX w.

 

Lulkowo - Wcześniejsze nazwy tej wsi to Lewlkaw i Lulkau (niem.). W czasach krzyżackich należała ona do komturii bierzgłowskiej, a następnie do toruńskiej. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1414 r., kiedy to w aktach magistratu toruńskiego zapisany został Henryk Lulkau, który rzekomo nadał jej nazwę od swego nazwiska. W 1817 r. Lulkowo zostało sprzedane w ręce prywatne. Pierwszym XIX-wiecznym właścicielem dóbr był Carl Tobias von Blumberg, następnie niejaki Weinschenk, budowniczy tutejszej cukrowni. Dziedzic wybudował też obecny dwór oraz nowoczesne zabudowania gospodarcze i czworaki.

Pałac neorenesansowy. Budynek wzniesiony na nierównomiernym planie, w większości podpiwniczony, składa się z kilku zasadniczych brył. Piętrowej wysuniętej na zachód, piętrowego korpusu w dłuższej osi zbliżonej do W-E i parterowych przybudówek, dostawionych od północy i od wschodu. W  parterowej  części znajduje się  dawna sala balowa, stanowiąca obecnie kaplicę p.w. Chrystusa Króla Wszechmogącego. Została poświęcona w 1948 roku i działa do dziś. Msze święte odprawiane są w piątki, niedziele i święta. Kaplica może pomieścić około 300 osób.

W 1897 roku na uboczu wsi powstał cmentarz ewangelicki. Najstarsze zachowane nagrobki posiadają daty: 1909 i 1914. Dawniej jego obszar wynosił 0,28 ha; a obecnie tylko 0,16 ha. Zamknięty został w 1945 i przeszedł na własność Skarbu Państwa

                                                                                 Materiał opracował Z. Grabowski.