- Grupa dojechała autobusem Arriva do przystanku Wygoda, a stamtąd skierowała się do wsi Steklinek.

Steklinek  - najdawniejszych dziejów wsi nie znamy. W zapiskach znajdujemy szereg nazwisk właścicieli, z których pierwszym dziedzicem był na pewno[ w XVI w.] Paweł Łochocki z Łochocina h. Junosza, a następnie potomkowie rodziny. Kolejnym właścicielami byli: S. Krzycki, Nałęczowie, Bnińscy. Ostatnimi właścicielami był L. K Lissowski właściciel majątku Kijaszkowo.

Był on aktywnym działaczem społecznym oraz ułanem w 4 szwadronie 4 Pułku Ułanów Zaniemeńskich. Razem z synem walczył o zdobycie Wilna w kwietniu 1919r.Za udział został odznaczony srebrnym krzyżem Orderu "Virtuti Militari" V klasy i Krzyżem Walecznych. Później brał jeszcze udział w Powstaniach Śląskich, za co otrzymał Krzyż Śląski. W latach 30 -tych XX w. przejął folwark Skarb Państw.. Ciekawostki: dwór - dawny spichlerz dworski ,przebudowany z k. XIX w., wskutek pożaru poprzedniego. Park dworski z 2 poł. XIX w. z 30 gatunkami drzew i krzewów, dawna zabudowa folwarczna[ spichlerz z oborą, stodoła i suszarnia cykorii, czworaki z przełomu  XIX/XX w, kapliczka przydrożna z 1934r.

Hornówek  - eklektyczny dwór wybudowany został w II poł. XIX w. przez Hipolita Delegranca. Jest to budynek dwukondygnacyjny, był ozdobiony dużym balkonem i ogromnymi kwadratowymi filarami. Główne, frontowe wejście prowadziło przez pięciostopniowe schody i duży ganek. Powierzchnia pałacu wynosiła ok.300m2. Mieściło tu 15 pomieszczeń, w tym duży salon. W piwnicach znajdowały się pomieszczenia gospodarcze. Z prawej ,szczytowej strony budynku znajdowało się wejście boczne. Posiadłość była ogrodzona wysokimi żywopłotami., zaś wjazdu na jej teren strzegła wielka, murowana brama z żeliwnymi wrotami z II poł. Xix .Pałac otoczony był parkiem. Przy rzece Niedźwiadce  stał drewniany wiatrak. Przy wiatraku stała kuźnia. Na prawo od wiatraka usytuowano oranżerie, zaś po lewej stronie stały; obórki, garaże, spiżarnie. Po prawej stronie pałacu mieściły się wozownie, a za nim spichrze. Dziś jego stan pozostawia wiele do życzenia. Zniszczeniu uległo lewe skrzydło, balkon i filary. Po śmierci Delegranca posiadłość trafiła w ręce rodziny

Kawęczyńskich. Podczas wojny zostali wywiezieni, a majątek przejął Niemiec Berger. Po wojnie majątek został objęty reformą rolną i we dworze zamieszkało kilka rodzin. Z Hornówka do Trutowa to odległość na "rzut beretem", po przejściu przez kładkę i podejście pod wzniesienie, weszliśmy na teren klasztoru i kościoła.

Trutowo - było w posiadaniu Ogończyków do poł. XVI w. W XVIII w. właścicielem wsi była rodzina Rętwińskich. Jan Rętwiński w 1717 r. zapisał Trutowo karmelitom trzewiczkowym. Pierwszy obiekt sakralny był skromną kaplicą drewnianą postawioną na przełomie 1717/18.Murowany zaczęto budować w 1725 r. by zakończyć w 1738r. Patronką kościoła została św. Anna. Jest to barokowa świątynia murowana, z kwadratowym prezbiterium i dwoma zakrystiami oraz nawą rozdzielona filarami przyściennymi. Późnobarokowa polichromia z 1738r. przedstawia głównie świętych karmelickich i sceny z dziejów zakonu. Ołtarz gł. rokokowy z poł. XVIII w. z obrazem patronki - św. Anny z NMP w wieku dziewczęcym. Przed prezbiterium znajdują się dwa ołtarze boczne. W prawym obraz MB Szkaplerznej z Dzieciątkiem. W lewym ołtarzu obraz św. Józefa Dzieciątkiem. Ponadto we wnękach ścian bocznych dwa ołtarze z 1800r. Na szczególna uwagę zasługuje rokokowa ambona z 3 ćw. XVIII w. w kształcie łodzi, pod którą znajduje się chrzcielnica z XVIII w. Na jednym z pilastrów kościoła umieszczono portret fundatora kościoła wraz z kartuszem herbowym. Na przedłużeniu kościoła ku zachodowi wzniesiono po roku 1740 dwukondygnacyjny klasztor. Jest to budowla na rzucie wydłużonego prostokąta  z dwutraktowym układem wnętrz i szerokimi korytarzami. W jednej z sal, przeznaczonej na karcer ,zachowały się stare malowidła ścienne. W klasztorze znajduje się izba muzealna, w której zgromadzono zabytkowe szaty i naczynia liturgiczne, a także stare księgi, lichtarze, zegary i inne sprzęty codziennego użytku. Przy wejściu znajduje się brama na cmentarz a nad nią płaskorzeźba przedstawiająca  zdarzenie z IX w .p.n.e. - walkę proroka Eliasza w wozie ognistym z kultem Baala na górze Karmel. Od chwili  wybudowania klasztoru, był siedzibą karmelitów z przerwą  w latach1920 -1946 kiedy znajdował się w administracji księży świeckich.

Karmelici przejęli go dopiero  w 1946r. Przez ten czas budynek klasztorny uległ znacznej dewastacji. Prace renowacyjne prowadzone w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych oraz działalność o. M. Jankowskiego w latach dziewięćdziesiątych XX w. doprowadziły obiekt do dawnej świetności.

W następnej kolejności grupa udała się na wzgórze, gdzie na przełomie XIX/XX w. właściciel majątku w Trutowie wybudował parterowy dworek, wokół, którego powstał park ze stawem oraz sad owocowy. Od roku 1948 do 2007r. w budynku tym

mieściła się Szkoła Podstawowa. W latach sześćdziesiątych przeprowadzono tu remont kapitalny oraz dobudowano piętro.

W latach dziewięćdziesiątych dobudowano salę gimnastyczną. Obecnie znajdują się mieszkania, a jego właścicielem jest Urząd Gminy.

Wola - jest uznawana za pierwotne gniazdo Ogończyków w Ziemi Dobrzyńskiej - na stałe wpisanego w historię gminy Kikół. Udaliśmy się na skraj parku dworskiego  I poł. XIX w. gdzie z majątku zachował się tylko budynek "rządcówki " i dwa magazyny i czworak. Do 1960r. stał tu drewniany dwór wzniesiony w  1825r zbudowany dla Władysława Zielińskiego, przebudowany w stylu klasycystycznym w II poł. XIX w. Był to dwór drewniany, parterowy o konstrukcji zrębowej na rzucie prostokąta. Jego czterospadowy dach pokryty był gontem. Na miejscu dworu stoi obecnie szkolna sala gimnastyczna. Następnie uczestnicy wędrówki skierowali się w stronę nowoczesnej strażnicy Karmelickiej Ochotniczej           Straży Pożarnej zbud. w latach 2002 - 04. i  i kościoła pw. św. Królowej Jadwigi zbudowany  w latach 1992 - 95.W ołtarzu głównym znajduje się rzeźba ś. Królowej Jadwigi, która przyczyniła się do sprowadzenia Karmelitów do Polski. Na ścianie obraz ś. Anny Samotrzeć pochodzący z poprzedniego kościoła.

Niedźwiedź - znajduje się tu eklektyczny dworek z pol. XIX w. Jest to niewielka murowana budowla z czterema kolumnami w elewacji frontowej i dachem krytym dachówką. Wokół dworu znajdują się pozostałości parku dworskiego z początku XIX w. Przez park płynie w wąwozie niewielki strumień, który wpada do jeziora Steklińskiego. Około 1500 m na zachód  od dworku nad brzegiem jeziora Steklin funkcjonuje gospodarstwo agroturystyczne "Niedźwiedzi Jar". Po uzyskaniu zgody weszliśmy na położone na jego terenie grodzisko  średniowieczne zlokalizowane na cyplu nad jeziorem  Steklińskim. Gród w tym miejscu funkcjonował od poł. XII w. do pocz. XIII w. W tym czasie  na południe od warowni funkcjonowała osada podgrodowa. Obiekt posiada kształt trójkąta równoramiennego, którego podstawa wynosi około 70m,a boki po około 90m.Wierzchołek grodziska jest skierowany na północ. Majdan o wymiarach 35 x 25m z trzech stron otoczony jest wałami. Najpotężniejszy jest biegnący sierpowato od strony lądu wał południowy o szerokości podstawy ok.30m i wys.ok.10m.Od strony wód jeziora wały są mniejsze, szerokość ich podstawy nie przekracza 15m,a ich wys.5m.

Badania archeologiczne od lat dwudziestych XX w., w tym także podwodne, pozwoliły  na zgromadzenie sporego i interesującego zbioru  zabytków ruchomych, natrafiono również na militaria ,narzędzia rolnicze, przedmioty rybackie oraz liczne fragmenty ceramiki i kości zwierzęcych. Nazwa miejscowa grodziska ;Kopiec".

Steklin - jest gniazdem rodowym Steklińskich herbu Ogończyk.W1686r. istniał tu skromny dwór. Obecnie istniejący późno-klasycystyczny dwór wybudowano w poł. XIX w. dla rodziny Zielińskich herbu Świnka. Ostatnim właścicielem  majątku był do 1939r. Jan Linowski którego zamordowano  na przełomie 1939/40 w Rudau k. Królewca. Wokół pałacu rozciąga się park dworski oraz zabudowa folwarczna[ spichlerz 1913r,budynki magazynowe i inwentarskie, brama wjazdowa] z przełomu XIX/XX w i kapliczki przydrożne MB Niepolanej i MB Skępskiej.

 

                                                                               Opracował: Rajmund Czechowski.