TORUŃ - Zamek Bierzgłowski - TORUŃ

Prawa miejskie Toruń otrzymał w 1233 roku, dzięki swojemu dogodnemu położeniu komunikacyjnemu stając się w szybkim czasie miastem dużym, pięknym i bogatym. W średniowieczu  należy do związku miast hanzeatyckich. Po wojnie z krzyżakami w 1411 roku został tu podpisany l Pokój Toruński. Wojna trzynastoletnia, której początkiem było w 1454 roku zniszczenie zamku krzyżackiego przez mieszczan miała, także epilog w Toruniu bowiem w 1466 roku podpisano tu II Pokój Toruński. W XVII wieku wskutek wojen szwedzkich następuje stop­niowy upadek znaczenia miasta. W latach zaboru jest wfączony do państwa pruskiego. W 1920 roku powraca do niepodległej Polski. We wrześniu 1939 roku okupant hitlerowski przerywa rozwój miasta. II wojna światowa dla Torunia zakończyła się w dniu 1.11.1945 roku, miasto zostało wyzwolone przez Armię Radziecką. 

Obecnie stanowi duże centrum naukowe, kulturalne i przemysłowe. Posiada Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wyższą Szkołę Oficerską im. gen. J. Bema i Wyższe Seminarium Ducho­wne im. ks. S. Frelichowskiego. Miasto jest chętnie odwiedzane przez turystów, którym zapewnia się niepowtarzalny klimat. gościnną atmosferę oraz przepiękne zabytki z przeszłości, tj. :  katedra Św. Janów, kościół NMP, kościół Św. Jakuba,  ratusz staromiejski, kamienica "Pod Gwiazdą", Dom Kopernika, zespół średniowiecznych murów obronnych łącznie z Krzywą Wieżą, ruiny zamków : Dybów i krzyżackiego oraz szereg zabytkowych spichlerzy, pałaców i kamienic, To naprawdę warto zobaczyć

12,0 km Piwnice - wieś wzm. w 1346 roku jako folwark krzyżacki w komturstwie bierzgłowskim. Gniazdo rodzinne rodu Piwnickich, u których wieś w posiadaniu od potowy XVI wieku do początku XIX, Ciekawostki : dwór z przy­budówkami pochodzący z początku XX w. zbudowany przez rodzinę Meisterów. Dwór otoczony parkiem z połowy XIX wieku, w którym 17 gatunków drzew. Obecnie dwór i park stanowią własność Rolniczego Zakładu Doświadczalnego UMK w Toruniu, Na zach, krańcu miejscowości Obserwatorium Astronomiczne UMK skupiające astronomów i radioastronomów prowadzących badania naukowe na niebie. Placówkę po zgłoszeniu można zwiedzić. Dojazd PKS.

Piwnice - Radioteleskop Centrum

 Astronomii UMK w Toruniu    Fot.  T. Perlik

21,0 km Zamek Bierzgłowski - wieś wzm. w 1242 roku jako gród krzyżacki, Według Steinbrechta został on zbu­dowany w miejscu pruskiego grodu należącego do rycerza Pipina, zdobytego przez Krzyżaków w 1232 roku. W latach 1386 - 1416 wymieniany jako folwark komturstwa bierzgłowskiego, W latach 1270 - 1415 Zamek Bierzgłowski jest siedzibą komturstwa. Ciekawostki: zamek krzyżacki murowany, który został wzniesiony w latach 1263 - 70 w miejscu umocnień drewnianych. Wokół zamku w latach 1260 - 83 toczyły się liczne walki związane z powstaniem Prusów. W roku 1271 jeden z oddziałów pod władzą Dziwana oblegał zamek podczas oblężenia wódz został śmiertelnie raniony przez komtura Arnolda Kropfa strzałą z kuszy. Po bitwie pod Grunwaldem zamek na krótko zajęty przez wojska polskie aby po l Pokoju Toruńskim od 1411 od 1454 roku pozostać w rękach krzyżaków. 

Zamek Bierzgłowski - Wieża bramna 

przedzamcza    Fot. H. Miłoszewski      

Późniejsze dzieje zamku związane są z jego właścicielami i tak od 1466 roku od 1520 roku zamek w rękach króla polskiego, od 1520 roku do potowy XVIII wieku należy do miasta Torunia aby w XIX wieku znaleźć się w rękach prywat­nych. Zamek był plądrowany przez wojska szwedzkie. saskie, rosyjskie oraz polskie w połowie XVIII i XIX wieku. W 1929 roku zamek zostaje wydzierżawiony przez bpa chełmińskiego Stanisława Wojciecha Okoniewskiego. który w 1933 roku kupił go na potrzeby diecezji. W 1936 roku w obecności prymasa Augustyna HIonda, wojewody Władysława Raczkiewicza, generałów Bortnowskiego i Thomee oraz prezydenta Torunia Leona Raszei dokonano uroczystego otwarcia w zamku Domu Rekolekcyjnego, Od 1945 roku do 1992 roku zamek mieścił Zakład Opieki Społecznej, Zamek krzyżacki składał się z zamku głównego wzniesionego na planie czworoboku z dwoma prostopadłymi do siebie skrzydłami pd. i zach. oraz z przedzamcza. 

Skrzydło zachodnie mieściło refektarz i kapitularz, a pd. dom mieszkalny komtura i rycerzy zakonnych. Stronę pn. i wsch. zamykał mur obwodowy, który w 2/3 zbudowany był z głazów narzutowych a w wyższych par­tiach z cegły. Od pd. brama wjazdowa z przedzamcza z portalem z około 1305 roku. Przedzamcze od zamku oddzielała mokra fosa. Wieża bramna prowadząca na przedzamcze w dolnych partiach o układzie gotyckim z XIV wieku w górnych z około 1860 roku,Główne elementy zamku są zachowane w niezmienionej formie. Obok zamku park krajobrazowy z 25 gatunkami drzew /m.in, 150 - letni żywotnik, cisy, daglezje/ pochodzący z początku XIX wieku. W parku zrujnowany grobiec Hosbachów, dawnych właścicieli zamku. Przy wiejskiej drodze dąb szypułkowy - pomnik przyrody o obw, 386 cm w wieku 250 lat. Dojazd PKS.

32,0 km Barbarka    /osada leśna/. W 1340 roku jest tu wzm. młyn wodny, który otrzymał Henryk Junghorn z nadania komtura bierzgłowskiego Jana Nothafta. W 1457 roku król Kazimierz Jagiellończyk nadaje młyn miastu Toruniowi, wkrótce po nadaniu znów w rękach prywat­nych. Pierwsza kaplica Św. Barbary istniała tu rzekomo w 1299 roku /Sancta Barbara in Bermol/ w miejscu ob­jawienia się świętej. W 1475 roku bp chełmiński Wincenty Kiełbasa buduje nową. kaplicę, która od 1488 roku podlega Toruniowi. Według opisu w 1875 roku cudowne źródło nakryte było kamieniem młyńskim a woda nabierana była przez otwór znajdujący się w środku. Przez długi czas kapliczka na Barbarce stanowiła miejsce odpustów z okazji Zielonych Świątek. Ciekawostki: kaplica Św. Barbary, drewniana - murowana zbudowana w 1842 r. w miejscu poprzednich. Podlega kościołowi Św, Antoniego w dzielnicy Toruń - Wrzosy.

Barbarka - kaplica

 Fot. H.Miłoszewski