BRODNICA - OSTROWITE

(opis szlaku wkrótce uzupełniony zostanie większą liczbą fotografii.)

Opis przedstawia niebieski szlak z Brodnicy do miejscowości Ostrowite o długości całkowitej  29 km biegnący nad brzegami licznych jezior Pojezierza Brodnickiego i przechodzący w pobliżu rezerwatu przyrody "Mieliwo".

0,0 km Brodnica (dworzec PKP) - gród wzm. w 1260 roku. Prawa miejskie w 1298 r. W latach 1317-1479 w rękach Krzyżaków. Michałowo, dzielnica miasta była we wczesnym średniowieczu ośrodkiem Ziemi Michałowskiej, która w 1317 roku została sprzedana przez ks. Kujawskiego Leszka Zakonowi. W czasie wojny 13-letniej 1454-66 miasto przechodziło kilkakrotnie z rąk do rąk. W 1479 roku włączona do Korony. Rozkwit gospodarczy miasta w XIV wieku oraz w latach 1604-25 (rządy Anny Wazówny). Zamek krzyżacki wybudowany w latach 1308-39, siedziba kom-turów krzyżackich 1331-1454. Od 1479 do 1772 roku siedziba starostów polskich m.in. Działyńskich (1485-1604), Anny Wa­zówny (1604-25). W czasie wojen szwedzkich zniszczony, rozebrany przez władze pruskie z XVIII wieku. Zachowane zarysy murów i częściowo piwnice, wysoka ośmioboczna wieża 54 m oraz częściowo budynek bramny. Z przedzamcza zachowały się duże partie murów obronnych. Przy ulicy Kamionki dąb - pomnikowy (460 cm). Na uwagę zasługuje także trójkątny rynek. Upadek miasta w skutek wojen szwedzkich. W 1807-15 należy do Księstwa Warszawskiego. Obecnie liczy około 20.000 mieszkańców. Dojazd PKP i  PKS.

Brodnica - ruiny zamku i pałac A.Wazówny     Fot.H.Miłoszewski

Ciekawostki: kościół parafialny z przełomu XIII/XIV wieku ceglany, gotycki, wewnątrz polichromia gotycka, renesansowa oraz barokowa, gotyckie rzeźby z II połowy XIV wieku oraz krucyfiks z II potowy XIV wieku. Kościół i klasztor Reformatorów (obecnie franciszkanów) fund. Józefa i Rozalii z Czapskich Pląskowskich w 1751 roku po kasacie zakonu w 1831 roku kościół zamieniono na cmentarny, garnizonowy a klasztor na więzienie (1839 r.). Po 1945 r. objęty przez franciszkanów. Kościół barokowy z wyposażeniem rokokowym, klasztor o skromnych cechach barokowych. Brama Mazurska z początku XIV wieku gotycka. Wieża Chełmińska z II połowy XIV wieku. Wieża i szczyt ratusza gotyckiego z końca XIV wieku, spalonego w 1631 roku, rozebranego w 1868 roku. Spichlerz renesansowy z 1604 r. przebudowany XIX/ XX wieku. Pałac Anny Wazówny wzniesiony około 1564 roku przez starostę Rafała Działyńskiego, przebudowany w 1969 roku. 

2,4 km Niskie Brodno (jezioro) - o powierzchni 87 ha i max głębokości 18,2 m. wzm. w 1443 roku podczas nadania wielkiego mistrza Konrada von Erlichshausena. W 1570 roku st­nowiło własność królewską. Nad jeziorem znajdują się dwa ośrodki wypoczynkowe (OSiR - Brodnica oraz "Longinówka"). Przy pn-wsch brzegu jeziora zlokalizowano wczesnośredniowieczne grodzisko czynne w VII-VIII wieku, eliptyczne z majdanem i wałem otoczone od wsch suchą fosą.

7,9 km Anielewo (wieś) - założona w końcu XIX wieku. W 1891 roku jest tu wzm. folwark należący do rodziny Kraszewskich.

10,9 km Popek - (jezioro) o powierzchni 7 ha i max głębokości 5,5 m.

12,0 km Łąki-Tabuła i Czortek (jeziora) - pomiędzy którymi przesmyk. Jezioro Łąki-Tabuła posiada powierzchnię 47 ha i max głębokość 6,1 m, a jezioro Czortek 6 ha powierzchni i 4,9 m max głębokości.

16,5 km Sosno (jezioro) - posiada powierzchnię 198 ha i max głębokość 12,4 m. Jest to jedno z większych jezior Pojezierza Brodnickiego.

18,6 km Mieliwo (jezioro) - o powierzchni 81 ha i max głębokości 9,4 m.

22,2 km Mieliwo (rezewat przyrody) - utworzony w 1958 roku na pn-zach brzegu jeziora Mieliwo o powierzchni 11,73 ha. Ochro­nie podlega fragment lasu gradowego bukowo-grabowego z okazami dębów i sosen. Na pniach tych ostatnich są jeszcze widoczne ślady po żywicowaniu tzw. sposobem amerykańskim. W runie leśnym turysta może znaleźć rośliny objęte całkowitą ochroną gatunkową: wawrzynek wilczełyko, gnieźnik leśny oraz lilię złotogłów.

23,6 km Głowińskie (jezioro) - o powierzchni 130 ha i max głębokości 18,5 m. 

25,0 km Głowińskie (jezioro) - połączenie ze szlakiem żółtym Toruń - Radomno o długości 160 km. 

29,0 km Ostrowite (dworzec PKP) na linii kolejowej Toruń - Iława - koniec szlaku niebieskiego Brodnica - Ostrowite i początek szlaku zielonego Ostrowite - Radzyń Chełmiński o długości 32 km. Dojazd PKS.

Henryk Miłoszewski