GÓRZNO - Czarny Bryńsk - BACHOTEK im. Romana Sołtysińskiego

Przedstawiany szlak niebieski z Górzna do Bachotka przebiegający przez Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy. Wędrówka tym szlakiem zapewnia czynny wypoczynek i stwarza możliwość podziwiania  przepięknej przyrody.

0,0 km Górzno (rynek) - najmniejsze (około 1300 miesz­kańców) miasto b. woj. toruńskiego położone w pn-wsch. jego części. Pierwsza wzm. dotyczy roku 1325 kiedy bp płocki Florian erygował w Górznie parafię osadzając w niej miechowitów. W 1327 r. bp Florian nadał wójtowi Teodorykowi z Górzna przywilej na lokację miasta. W 1385 r. bp płocki Ścibór wystawia nowy przywilej lokacyjny dla Górzna. 

Po wojnach Górzno straciło na znaczeniu co spowodowało upadek gospodarczy miasta. W czasie wojny północnej w 1702 r. doszło do dwóch zwycięskich dla Polaków potyczek że Szwedami. W 1711 r. Górzno było prawie w całości wyludnione. W 1772 r. miasto weszło w granice zaboru pruskiego, a dobra biskupów płockich zostały sekularyzowane. W 1773 r. miasto strawił pożar. W II połowie XIX w. nastąpił wyraźny rozwój miasta w wyniku przeobrażeń gospodarczych. Dzień 18 stycznia 1920 r. stał się świętem miasta, którego mieszkańcy odzyskali niepodległość. 3.IX.1939 r. jednostki Wehrmachtu zajmują Górzno. Mroczna noc okupacji hitlerowskiej została przerwana w dniu 21.1.1945 r. przez wojska radzieckie. Ciekawostki: kościół paraf, p.w. Św. Krzyża barokowo-klasycystyczny zbudowany w latach 1765-1812. Wzgórze zamkowe kryje szczątki dawnego zamku bpów płockich, rozebranego w 1765 r. Grodzisko wyżynne, stożkowate, późnośredniowieczne czynne w XIV w., które znajduje się około 100 m na wsch od kościoła paraf, w pobliżu jez. Górzno. Siedziba dyrekcji Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego utworzonego na obszarze 45.166 ha w 1990 r. oraz ośrodek Edukacji Ekologicznej. Na rynku pomniko­wy egzemplarz kasztanowca. W odległości około 1,5 km na pd-wsch od miasta znajduje się re­zerwat przyrody "Szumny Zdrój" im. K. Sulisławskiego utworzony w 1958 r. na powierzchni 37,16 ha w celu ochrony lasu gradowego i łęgowo-olszowego. Bary. Dojazd PKS.

0,6 km Młyńskie jezioro - powierzchnia 26 ha, max. głę­bokość około 6 m.

0,8 km Górzno jezioro - powierzchnia 47,5 ha, max. głę­bokość około 16 m.

6,6 km Czarny Bryńsk jezioro - którego powierzchnia i naj­bliższe otoczenie objęte jest rezerwatem przyrody o tej samej nazwie. Ochronie podlega stanowisko kłóci wiechowatej na powierzchni 11,34 ha. Rezerwat utworzono w 1963 r.

8,0 km Czarny Bryńsk - wieś powstała w wyniku podziału administracyjnego Bryńska. Do 1772 r. własność bpów pło­ckich. W 1773 r. należy do hrabiego Michała Rudzińskiego. W 1797 r. dobra kupuje Adam Fortunat Zaleski. Od 1826 r. właścicielem jest Franciszek Czapski. W 1806 r. w pobliskiej karczmie w Węgorni doszło do spotkania gen. Bulowa z marszałkiem Neyem. Od 1993 r. na terenie wsi działa Zielona Szkoła "Ekoczar".

11,2 km Falk - mała osada leśna wzm. w 1848 r. Cieka­wostki: około 3 km na zach. od osady rezerwat przyrody "Ostrowy nad Brynicą". Utworzony w 1962 r. na powierzchni 2,04 ha w celu ochrony lasu gradowego oraz dąbrowy. Około 800 m na pn "Dąb Rzeczypospolitej" lub "Dąb Jagiełły" -pomnik przyrody o pierśnicy 596 cm, 32 m wysokości w wieku około 400 lat. Około 1 km na pn rezewat przyrody "Jar Brynicy" utworzony w 1955 r. na powierzchni 29,47 ha, gdzie ochroną objęto las gradowy, łęgowo-olszowy oraz frag­ment boru mieszanego.

13,2 km Traczyska - niewielka osada położona nad rz. Brynicą wzm. w 1789 r. Ciekawostki: drewniany młyn wodny z końca XIX w., będący zabytkiem techniki. Około 1,5 km na wsch. rez. przyrody "Jar Brynicy". Rzeka Brynicą (Branica) posiada długość 23 m i jest prawym dopływem rzeki Drwęcy. Po raz pierwszy wzm. w 1289 r. Jedna z najczystszych rzek woj. toruńskiego. Źródła rzeki znajdują się w pobliżu leśniczówki Bryńsk Szlachecki, a ujście w pobliżu grodziska Długi Most.

16,3 km Gutowo - wieś wzm. w "Księdze Strat" w 1414 r. Do 1772 r. własność kapituły chełmińskiej. W 1786 r. folwark należy do Georga Wilhelma Schlotza. Od 1853 r. właś­cicielem jest Adalbert Mathoes. W latach 1942-44 istniał tu złożony z jeńców radzieckich, później i włoskich oddział roboczy jeńców wojennych. Wieś położona przy linii kolejowej Brodnica - Lidzbark Welski. Ciekawostki: dwór murowany zbudowany przez A. Mathoesa w II połowie XIX w. Przy dworze znajduje się park dworki z połowy XIX w. W parku lipa będąca pomnikiem przyrody o obwodzie 106 cm, 27 m wysokości w wieku 200 lat. Jezioro Gutowo posiada 4 ha powierzchni. Dojazd PKS i PKP.

18,3 km Małe Leźno - wieś wzm. w krzyżackiej "Księdze Strat" w 1414r. należąca do kapituły chełmińskiej. W 1619 r. sołectwo należało do Melchiora Trzcińskiego. Do 1772 r. wieś należy do dóbr kapituły chełmińskiej. Jezioro Leźno Wielkie wzm. w 1410 r. położone na wsch od wsi. Powierzchnia jeziora liczy 92 ha, a jego max. głębokość 4 m. Jezioro Leźno Małe posiada powierzchnię 28 ha i max. głębokość 6,5 m. Dojazd PKS.

23,0 km Zembrze - wieś wzm. w 1291 r., należąca do kapi­tuły chełmińskiej analogicznie w 1343 r. W 1414 r. wieś jest wymieniana w krzyżackiej "Księdze Strat" jako zniszczona i opustoszała. W 1531 r. kapituła chełmińska nadaje część wsi Sebastianowi z Głęboczka. W 1570 r. wieś jest zasiedlo­na przez szlachtę wasalną i należy do klucza kurzętnickiego dóbr kapituły chełmińskiej. Ciekawostki: zabytek techniki -młyn wodny drewniany z początku XX w. Jezioro Zembrze wzm. w 1291 r. o powierzchni 3,5 ha. Dojazd PKS.

26,7 km Janówko - wieś wzm. w 1239 r. jako własność bpa płockiego. Grodem zwierzchnim dla Janówka było Świecie nad Drwęcą. W 1312 r. bp płocki Jan nadaje przywilej na wieś Janowi z Karbowa. W 1570 r. wieś jest wymieniana jako własność bpa płockiego w kluczu górznieńskim. Jezioro Janówko na pn od wsi posiada 63 ha powierzchni i max. głębokości 12,5 m. Ciekawostki: około 3 km na pd-zach znajduje się grodzisko dwuczłonowe wczesnośrednio­wieczne czynne w X-XV w. (Długi Most). Dojazd PKS.

32,1 km Sopień jezioro - posiadające 27 ha powierzchni i max. głębokości 13 m.

39,2 km Jajkowo - wieś wzm. w 1414 r. w krzyżackiej "Księdze Strat" jako zniszczona. W latach 1437-38 r. wieś stanowi własność Zakonu w komturii brodnickiej. W roku 1490 opuszczona wieś zostaje przekazana radzie miasta Brodnicy. Kolejne zniszczenia przynosi wojna szwedzka w latach 1655-60. W 1737 r. właścicielem folwarku jest Mel­chior Błażejewski. W 1855 r. majątek należy do Augusta Abramowskiego, potem od 1875 r. należy do Pawła Abramowskiego. Ciekawostki: ruina dawnego dworu klasycy-stycznego (fundamenty i piwnice) zbudowanego w II połowie XIX w. przez Abramowskiego. Wokół park o założeniu krajobrazowym z połowy XIX w., zaniedbany.

42,0 km Mariany - przysiółek z kilkoma zabudowaniami. Dochodzi tu szlak turystyczny międzynarodowy (żółty) o kodzie E-11 (Toruń - Radomno).

44,0 km Bachotek - jezioro oraz stanica wodna PTTK im. Marii Okołów-Podhorskiej. Jedno z najbardziej znanych miejsc na terenie Pojezierza Brodnickiego. Jezioro Bachotek posiada obszar 211 ha przy max. głębokości około 24 m.