CHEŁMŻA - Mirakowo - Gronowo - CIECHOCIN

.

Szlak rozpoczyna się przy dworcu kolejowym w Chełmży na ul. Dworcowej i przebiega na długości 40 km. Z początku prowadzi wzdłuż brzegu jez. Chełmżyńskiego w niezalesionym terenie aby w końcowym etapie zwrócić wędrującym uwagę na piękne meandry rz. Drwęcy (szczegółowy opis szlaku zawarty został w Informatorze nr 5 dostępnym w BORT PTTK w Toruniu). Serdecznie zapraszamy na wędrówkę.

0,0 km Chełmża  /dworzec PKP, PKS przy ul. Dworcowej/. W 1222 r. osada Łoza zostaje przekazana przez mazowieckiego księcia Konrada bpowi pruskiemu Chrystianowi. W 1251 r. bp Heidenryk przenosi siedzibę biskupią z Chełmna do Chełmży - od tego czasu Chełmża jest miastem. W 1277 r. mieszczanie skutecznie odparli oblegających miasto Prusów pod wodzą Skumanda.

W 1251 r. rozpoczęto budowę kościoła katedralnego Św. Trójcy. Wojska króla Władysława Jagiełły zajmują miasto 1411 r. a jego właściciel bp chełmiński Arnold Stapil składa królowi hołd. W 1422 r. wojska polskie posiłkowane przez Tatarów zdobywają i łupią Chełmżę. Po II Pokoju Toruńskim (1466 r.) miasto nadal należy do bpów chełmińskich. Rok 1531 przyniósł wielki pożar miasta m.in. spłonęły akta i przywileje miejskie. W 1547 r. bp chełmiński Tiedemann Giese wznawia przywilej lokacyjny dla miasta na prawie magdeburskim.

<<  Chełmża katedra pw. Św.Trójcy.  kościół pw.Św.Mikołaja                                    >>     Fot. H. Miłoszewski.

W XVIII wieku nastąpił upadek miasta spowodowany przez wojny i przemarsze wojsk polskich, rosyjskich i francuskich. W wyniku l rozbioru w 1772 r. Chełmża przeszła pod panowanie Prus a majątek bpów i kapituły chełmińskiej został upaństwowiony. Uzyskanie niepodległości nastąpiło 21.01.1920 r. W dniu 6.IX.1939 r. miasto zostało zajęte przez hitlerowców. Czarna noc okupacji niemieckiej zakończyła się 24.01.1945 r. kiedy to do Chełmży wkroczyły wojska radzieckie.

Ciekawostki: katedra Św. Trójcy z XIII i XIV wieku z zespołem nagrobków z XVI-XVIII wieku i tzw. "czaprakiem wezyra" podarowanym przez króla Jana III Sobieskiego, kościół gotycki Św. Mikołaja z końca XIII wieku, przebudowa­ny pod koniec XV wieku, brama gotycka na terenie b. zabudowań kapituły oraz kaplica grobowa rodu Zawiszów Czarnych z Warszewic. ŚPunkt węzłowy szlaków turysty­cznych : niebieskiego Chełmża - Ciechocin i żółtego Chełmża - Papowo Biskupie. Restauracja i kawiarnia. Dojazd PKP i PKS.  

2,3 km Grzywna   - osada wzm. w 1285 r.. W XVI wieku wieś była podzielona na część szlachecką (wł. Marcin Orłowski) i część kościelną należącą do bpa chełmińskiego. Podział ten istniał do 1772r. (l Rozbiór Polski) kiedy to dobra kościelne zostały przez państwo pruskie skonfiskowane. Ciekawostki: kościół gotycki Św. Katarzyny z ok. 1300 r., dwór z przełomu XIX/XX wieku, kaplica grobowa Czarlińskich z Brąchnówka. Bar. Dojazd PKP i PKS.

5,0 km Chełmżyńskie jezioro - (wzm. w 1489 r.) o powierz­chni 401 ha i max głębokości 27 m. Największe jezioro w województwie.

7,7 km Mirakowo - osada wzm. w 1222 r. przekazana bpowi pruskiemu Chrystianowi przez księcia mazowieckiego Konrada. W 1424 r. jest wymieniony folwark oraz jego właściciel Jan Rubyt. W 1570 r. stanowi własność Achacego Konopackiego. W 1729 r. należy do Franciszka Czapskiego. W 1868 r. okoliczne dobra kupuje baronowa Wilhelmina von Wrangel a w 1881 r. Apolinary Działowski. Wieś rozłożona nad jeż. Chełmżyńskim. Przez wieś przebiega linia kolejowa Chełmża - Kowalewo Pomorskie. Ciekawostki : dwór z okresu międzywojennego zbudowany przez Stanisława Działowskiego z niewielkimi cechami sece­syjnymi, w otoczeniu niewielki park z początku XX wieku. Dojazd PKS.

8,7 km Grodno - folwark wzm. w 1386 r. jako należący do komturii toruńskiej. W 1444 r. jest wymieniany Jan von der Linde, któremu wielki mistrz Konrad von Erlichshausen nadaje prawa sądownicze. W 1551 r. folwark należy do Magdaleny Konopackiej. Od 1773 r. włączone do majątku Mirakowo. Obecnie znajduje się tu Ośrodek Hodowli Zwierząt (hodowla bażantów) prowadzony przez PZŁ. Dojazd PKS.

9,4 km Grodno jezioro - (wzm. w 1429 r.) o powierzchni 43 ha i max głębokości 7,3 m połączone kanałem z jeż. Chełmżyńskim.

14,5 km Kamionki Duże - osada rycerska wzm. w latach 1423-24 w komturii toruńskiej. W 1446 r. wieś wymieniana z racji sporu o granicę dóbr. Pierwotnie wieś stanowiła całość lecz z czasem wskutek podziału własności na szlachecką i Kościelną doszło do jej rozdzielenia. W 1570 r. wieś należy do Marcina Kamińskiego a w1608 r. do Jakuba Gołockiego. Ciekawostki: cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku z grobowcem rodziny Grimm, zabudowania folwarczne z przełomu XIX/XX wieku. Dojazd PKS.

18,5 km Nowy Dwór - osada wzm. w 1328 r. jako nadanie wielkiego mistrza Wernera von Orseln dla żeńskiego klasztoru (benedyktynek) z Torunia. W 1570 r. osada stanowi własność toruńskich benedyktynek. Dojazd PKS.

19,5 km Kamionki jezioro - (wzm. w 1370 r. jako Peszke) o powierzchni 71,4 ha i max głębokości 15 m.

21,0 km Kamionki  /ośrodek wypoczynkowy/ miejsce wypoczynku i rekreacji sobotnio-niedzielnej dla mieszkańców Torunia. Duża baza gastronomiczno-noclegowa. Dojazd PKS.

21,7 km Kamionki  /stacja PKP/ na linii kolejowej Toruń -Iława.

23,7 km Gronowo  /mauzoleum/ - zrujnowany grobowiec rodziny Wolffów  właścicieli Gronowa, wzniesiony na przeło­mie XIX/XX wieku w kształcie rotundy.

25,7 km Gronowo - wieś wzm. w 1414 r., kiedy to poniosła szkody wojenne. W 1472 r. król Kazimierz Jagiellończyk zezwala wojewodzie chełmińskiemu Gabrielowi Bażyńskiemu na przekazanie wsi Janowi Rackendorff. W 1520 r. król Zygmunt l nadaje wieś radzie miasta Torunia. W XVII wieku w czasie wojen szwedzkich wieś zostaje zniszczona. W 1728 r. właścicielem jest Jan Czapski, w 1749 r. Łukasz Zalewski. Dojazd MZK Toruń.

30,0 km Młyniec  /ul. Gronowska/ - osada młyńska wzm. w 1265 r. kiedy to mistrz krajowy Ziemi Chełmińskiej Ludwik von Baldersheim przekazuje ją prepozytowi Janowi i kape­lanowi Wincentemu z Kruszwicy. W 1382 r. właścicielem osady był toruński mieszczanin Łukasz Russe. W 1505 r. znajdujący się tutaj młyn stanowił własność torunianina Jana vom Wege. Od XVI wieku osada należała do toruńskich benedyktynek, które w l połowie XVII wieku odsprzedały ją toruńskim jezuitom. W końcu XVIII wieku dobra należą do K. Ośniałowskiego. We wsi znajduje się most drogowy przez rz. Drwęcę łączący dwie historyczne ziemie: chełmińską i dobrzyńską. Ciekawostki: drewniany kościół Św. Ignacego Loyoli i pochodzący z 1750 r. fundowany przez jezuitów. Dojazd PKS.

30,3 km Struga Rychnowska - prawy dopływ rz. Drwęcy. Wypływa z jez. Mlewieckiego i liczy około 16 km długości. W średniowieczu nad Strugą Rychnowska było kilka młynów tj. Pachura wzm. w 1410 r., Struś wzm. w 1472 r. i Bierzgieł wzm. w 1382 r.

31,5 km Kępa  /leśniczówka/ w otoczeniu lasów sosnowo-dębowych. Przy zabudowaniach leśniczówki dąb będący pomnikiem przyrody.