Szlak rowerowy Toruń -J.Kamionki -Młyniec.

Jest to nowo wyznaczony szlak rowerowy przy współdziałaniu władz Gminy Łysomice oraz działaczy oddziału Miejskiego PTTK w Toruniu. Szlak ten, oznakowany znakami żółtymi, prowadzi z Torunia przez Papowo Toruńskie, Koniczynkę, Lipniczki, Turzno, Gronówko, Jezioro Kamionki i Gronowo do Młyńca. Całkowita długość trasy wynosi 28 km.

0,0 km Toruń (Fort IV Stanisław Żółkiewski) położony u zbiegu ulic : Chrobrego i Mlecznej. Obiekt jest typowym standardowym fortem artyleryjskim wzniesionym w latach 1879-1884. Znajduje się w tzw. zewnętrznym pierścieniu XIX wiecznej pruskiej Twierdzy Toruń. Jest dobrze zachowany i udostępniony do zwiedzania. Jako jeden z nielicznych fortów toruńskich posiada odsłonięte zewnętrzne obmurowanie fosy i kaponiery zewnętrznej, co umożliwia oglądającym dokładne zapoznanie się z elementami konstrukcyjnymi obiektu.

Z korony fortu doskonale widoczne są schrony piechoty, tradytor oraz odcinek kanału odwadniającego. W okresie międzywojennym stacjonowała tu kompania ckm z 63 pułku piechoty. W forcie prowadzona jest działalność gastronomiczna i hotelarska. Obok fortu IV przebiega turystyczny szlak pieszy, tzw. „forteczny” w kolorze czarnym o długości 44 km wiodący przez zewnętrzny pierścień dawnej twierdzy.

Toruń - Fort IV Stanisław Żółkiewski >>

5,6 km Papowo Toruńskie - osada rycerska wzm. W 1409r. jako Papau. W latach 1417 oraz 1447 stanowiło folwark krzyżacki w komturii toruńskiej. W 1457r. Król Kazimierz Jagiellończyk nadaje wieś miastu Toruniowi za zasługi dla Korony.

Ciekawostki : w Papowie znajduje się kościół parafialny w stylu gotyckim pw. Św. Mikołaja Bpa wzniesiony ok. 1300r. i wzmiankowany w 1445r. podczas wizytacji diecezji chełmińskiej. Świątynia została gruntownie odnowiona w 1882r. Na cmentarzu przykościelnym znajdują się groby Donimirskich - właścicieli Łysomic, Czarlińskich – właścicieli Zakrzewka oraz tablice Marcelego i Jana Mazowieckich.

<< Papowo Toruńskie - Kościół pw. Św. Mikołaja bpa.

8,7 km Lipniczki - niemiecka nazwa Lindenhof (1900r.) - majątek rycerski w ziemi chełmińskiej wymieniany w 1438r. kiedy właścicielem był Hans von der Linde. Majątek jest gniazdem szlacheckiego rodu Lipnickich. Na początku XVIII wieku własność rodziny mieszczańskiej Baumgartów z Torunia. Na przestrzeni XIX w. właściciele majątku często się zmieniali. Między innymi majątek był w rękach Borowskiego, Reichela, Tietzena i Lorentza.

W dwudziestoleciu międzywojennym majątek był własnością polskiej rodziny Kentzerów. Ciekawostki : w otoczeniu obecnego gospodarstwa rolnego wznosi się dwór powstały na przełomie XIX i XX wieku, częściowo przebudowany. Za dworem znajduje się park dworski z którego w połowie XIX w. utworzono park krajobrazowy. W parku występuje 11 gatunków drzew, m.in. : choina kanadyjska i sosna wejmutka. Istnieje możliwość dojechania przez Szoferajkę do Gostkowa.

Lipniczki - Dwór z przełomu XIX i XX w.

Gostkowo - wieś wzm. w 1263r. (Thura). W 1263r. wielki mistrz krzyżacki Anno von Sangerhausen odstąpił ziemię przy wsi biskupowi sambijskiemu Henrykowi. W XI wieku właścicielami wsi byli Kamińscy-Czemy, po nich Czapscy którzy wieś sprzedali Radzie Miejskiej Torunia.

Ciekawostki : w Gostkowie znajduje się gotycki kościół pw. Wniebowstąpienia N. P. Marii zbudowany na przełomie XIII i XIV wieku, przebudowany w XVI wieku. Parafia została założona w XIII wieku, a kościół wzm. w 1445 r. W zakolu rzeczki Mokra (Bacha) na jej lewym brzegu znajduje się cmentarzysko z II-III wieku n.e. z grobami całopalnymi szkieletowymi, (badane były w 1932 r.). W Gostkowie zobaczyć można także dwór z końca XIX wieku. Zbudowany z cegły, ściany częściowo konstrukcji ryglowej wypełniony cegłą i gliną. Piwnice ceglane - kamienne kryte drewnianym stropem belkowym. W pomieszczeniach kuchni piec kapturowy. W otoczeniu niewielki park. Dwór zbudowany prawdopodobnie dla rodziny Kentzerów.

<< Gostkowo - Kościół pw. Wniebowstąpienia N.M.P.

12,5 km Turzno - wieś wzm. w 1263r. (Hoge Windesturen). W 1263r. wielki mistrz krzyżacki Anno von Sangerhausen odstąpił ziemię przy wsi biskupowi sambijskiemu Henrykowi w zamian za zrzeczenie się grodu w Królewcu. Pod koniec XV wieku właścicielem Turzna był Maciej Leszcz, a po nim syn Jerzy. W latach 1706-1730 właścielem był J.Czapski , następnie Zboińscy, od 1789r. Jeżewscy, a od 1801r. Działowcy herbu Prawdzic. W dniu 10.03.1833r. przebywał u Działowskich w Turznie Artur Zawisza – członek Towarzystwa Demokratycznego Polskiego.

Ciekawostki : parterowy pałac murowany z cegły zwrócony frontem ku północy, zbudowany w stylu eklektycznym, otoczony parkiem krajobrazowym z połowy XIX w. oraz kolisty podjazd z aleją dojazdową. W obrębie parku zobaczyć można okazy starodrzewia, a także wiele egzotycznych drzew i krzewów. Za pałacem wzniesiono ruinę romantyczną w formie zameczku po której pozostały ruiny.

Turzno - Pałac >>

Niedaleko pałacu stoi kaplica klasycystyczna zbudowana pod koniec XVIII wieku, z fundacji Jeżewskich poświęcona w 1800r. Na terenie parku znajduje się pomnik przyrody „Dąb Działowskiego” o obwodzie 430 cm i wysokości 20 m w wieku 300 lat. We wsi obejrzeć można karczmę murowaną z przełomu XIX i XX wieku.

14,5 km Gronówko - wieś. Dawny majątek należący od 1771r. do Onufrego Ostrowskiego. Od 1798r. właścicielem (łącznie z Gronowem) został Samuel Friedrich Wolff. W połowie XIX wieku majątek obejmuje syn Ernest Wolff. W latach 1931-1939 majątek należał do Józefa Brzuszkiewicza. Ciekawostki : piętrowy dwór murowany wzniesiony w końcu XIX wieku. W otoczeniu znajduje się park dworski z końca XIX wieku, obecnie mocno zdewastowany, w którym występuje 37 gatunków drzew i krzewów (m.in. jodła kalifornijska, jałowiec chiński, dąb czarny, złotokap pospolity).

16,7 km Kamionki Jezioro (PKP) - przystanek sezonowy na linii kolejowej Toruń – Iława oddanej do użytku w 1871r.

17,4 km Jezioro Kamionki – (wymienione w 1370r. jako Peszke). Posiada powierzchnię 71,4 ha i maksymalną głębokość 15 m. Znajduje się tam duży kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy z bazą sportu wodnego, gastronomią i miejscami biwakowymi. Jest to miejsce wypoczynku sobotnio-niedzielnego dla mieszkańców Torunia.

Jezioro Kamionki

22,8 km Gronowo - wieś wzm. w 1414 r., kiedy to poniosła szkody wojenne. W 1472 r. król Kazimierz Jagiellończyk zezwala wojewodzie chełmińskiemu Gabrielowi Bażyńskiemu na przekazanie wsi Janowi Rackendorff. W 1520 r. król Zygmunt l nadaje wieś radzie miasta Torunia. W XVII wieku w czasie wojen szwedzkich wieś zostaje zniszczona. W 1728 r. właścicielem jest Jan Czapski, w 1749 r. Łukasz Zalewski. W 1796 r. król pruski Fryderyk Wilhelm nadaje dobra swojemu adiutantowi Krzysztofowi Piwnickiemu. Od 1798 właścicielem dóbr zostaje Samuel Wolff. Ciekawostki : kościół gotycki Św. Mikołaja z l połowy XIV wieku, pałac secesyjny zbudowany w 1918 r. przez rodzinę Wolffów z trójkątnym podjazdem, w otoczeniu pałacu park krajobrazowy z przełomu XIX/XX w. z 23 gatunkami drzew (m.in. magnolie, klon srebrzysty), grodzisko średniowieczne, owalne czynne w IX-XIV wieku oraz cmentarz ewangelicki z XIX wieku.

30,0 km Młyniec /ul. Gronowska/ - osada młyńska wzm. w 1265 r. kiedy to mistrz krajowy Ziemi Chełmińskiej Ludwik von Baldersheim przekazuje ją prepozytowi Janowi i kapelanowi Wincentemu z Kruszwicy. W 1382 r. właścicielem osady był toruński mieszczanin Łukasz Russe.

W 1505 r. znajdujący się tutaj młyn stanowił własność torunianina Jana vom Wege. Od XVI wieku osada należała do toruńskich benedyktynek, które w l połowie XVII wieku odsprzedały ją toruńskim jezuitom. W końcu XVIII wieku dobra należą do K. Ośniałowskiego. We wsi znajduje się most drogowy przez rz. Drwęcę łączący dwie historyczne Ziemie: Chełmińską i Dobrzyńską. Ciekawostki: drewniany kościół Św. Ignacego Loyoli i pochodzący z 1750 r. fundowany przez jezuitów.

Młyniec - Kościół Św.Ignacego Loyoli.