Aleksandrów Kujawski - miejscowość założona na bazie wsi i majątku Białe Błota (pierwsza wzmianka w dokumentach z 1489). Początkowo jednak miejscowość ta nosiła nazwę Sieła, od znajdującej się tam cerkwi. Po zmianie właściciela majątku i wsi w roku 1850, nazwa Białe Błota pozostała a sam majątek nazwano "Trojanowo". W 1859 roku Towarzystwo Kolei Żelaznych postanowiło usytuować tutaj stację graniczną, między dwoma zaborami rosyjskim i pruskim. W 1862 roku uruchomiono połączenie kolejowe Prus z Rosją z Bydgoszczy przez Toruń do Łowicza. Dzięki temu miejscowość zaczęła się systematycznie rozwijać. W tym czasie w mieście zaczęli osiedlać się Żydzi. Mieli swoją synagogę i korzystali z cmentarza w pobliskim Służewie. Początkowo społeczność żydowska w Aleksandrowie Kujawskim podlegała dozorowi bóżniczemu w Nieszawie. Z czasem aleksandrowscy Żydzi zaczęli demograficznie i ekonomicznie dominować nad nieszawskimi pobratymcami. Konsekwencją było dodanie do nazwy dozoru bóżniczego członu o Aleksandrowie Kujawskim. W 1875 roku uruchomiona została Międzynarodowa Stacja Kolejowa i Telegraficzna. Od nazwiska cara Aleksandra II Romanowa, który przyczynił się do dalszej rozbudowy stacji, miasteczko zmieniło nazwę na Aleksandrów Pograniczny (Prawa miejskie w 1879 roku). W 1877 powstała cerkiew prawosławna św. Aleksandra Newskiego. Car polecił wówczas dobudować dwupiętrowe skrzydło do gmachu dworca i luksusowo je wyposażył, w związku ze spotkaniem w tym miejscu 4 września 1879 z cesarzem niemieckim Wilhelmem I. Aleksandrów jako stacja graniczna był od tego czasu ważnym miastem dla Królestwa Polskiego i Rosji, dzięki czemu intensywnie się rozwijał aż do I wojny światowej. Naczelnik Państwa Józef Piłsudski dekretem z dnia 4 lutego 1919 r. nadał prawa miejskie o zmienionej nazwie miasta na Aleksandrów Kujawski. Jednym z podstawowych zagadnień po I wojnie światowej jakie należało uregulować w Aleksandrowie Kujawskim, był przymusowy wykup gruntów przez państwo, na których powstało miasto, gdyż cała zabudowa znajdowała się na gruntach nie należących do właścicieli budynków. Z takim wnioskiem zwrócili się posłowie m.in.: Starkiewicz, Podstolski, Staszyński, Rajca, ks. Lubelski, ks. Lutosławski czy ks. dr Władysław Chrzanowski. W latach 1921-1923 w mieście istniał obóz internowania przeznaczony dla byłych żołnierzy URL. Po jego likwidacji część byłych internowanych stworzyła ukraińską społeczność w mieście^[6]. W 1921 r. w mieście żyło 977 Żydów, co stanowiło 11,9% ogółu mieszkańców. Rozwój przemysłu i budownictwa publicznego sprawił, że siedzibę powiatu nieszawskiego przeniesiono właśnie do Aleksandrowa. Niemieccy okupanci wysiedlili aleksandrowskich Żydów do getta w Służewie, a następnie zgładzili w obozie Kulmhof. W latach 1943-45 podczas II wojny światowej miasto nosiło przejściową nazwę Weichselstädt.

Wiosną 1945 na terenie żwirowni "Halinowo" oraz w okolicy "Młyna Parowego" zabito prawdopodobnie ok. 100 Niemców. Po wojnie do 1975 roku Aleksandrów również był siedzibą powiatu, należącego wówczas do województwa bydgoskiego, a w latach 1975-98 do województwa włocławskiego. Po ponownej reformie w 1999 stał się siedzibą władz powiatu aleksandrowskiego województwa kujawsko-pomorskiego.

Ukraiński Cmentarz Wojskowy w Aleksandrowie Kujawskim – cmentarz 17 żołnierzy Armii Czynnej URL osadzonych w grudniu 1920 w Obozie Internowania nr 6 i zmarłych w czasie pobytu w nim (przed rozformowaniem obozu jesienią 1921). Cmentarz był miejscem uroczystości religijnych i patriotycznych organizowanych przez emigrantów ukraińskich przebywających w Polsce w okresie międzywojennym. Po 1945, gdy ukraińskie społeczności na Pomorzu i Kujawach uległy rozproszeniu, został zapomniany. Jego remont zainicjowali w 1991 historyk zajmujący się społecznością ukraińską w Polsce Emilian Wiszka oraz płk Szymon Smetana. Od 1993 w pierwszą sobotę czerwca cmentarz miejscem nabożeństw ekumenicznych.Kompleks cmentarny składa się z kurhanu z krzyżem zaporoskim, 21 nagrobków z krzyżami, bez tablic imiennych oraz ogrodzenia z tablicami informacyjnymi.

Tążyna - rzeczka, lewy dopływ Wisły. W okresie rozbiorowym rzeczka tworzyła naturalną granicę pomiędzy zaborami: pruskim i rosyjskim. Obok Tążyny ciągnie się wiślany wał przeciwpowodziowy.

                                                             Materiał opracował Zdzisław Grabowski.