Szynych – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie grudziądzkim, w gminie Grudziądz. Zabytkowy barokowy kościół rzymskokatolicki pw. św. Mikołaja. W 1742 r. wymurowany, w miejsce wcześniejszego drewnianego. Wewnątrz jednolity wystrój barokowy. Obok murowana plebania z ok. 1900 r.

Wielkie Łunawy- Wieś wzmiankowana w 1251 roku, była zasiedlona przez kolonistów holenderskich. w 1396 roku wymieniona jako własność miasta Chełmna, zobowiązana do płacenia danin. W 1438 roku miejscowość stała się własnością Zakonu Krzyżackiego w kumoterstwie grudziądzkim. W XVI w. część wsi stała się własnością Chełmna, a część z młynem była jedną z własności królewskich w starostwie grudziądzkim. W 1604 roku pojawili się tutaj pierwsi menonici. Na terenie wsi znajduje się kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP, do 1945 roku ewangelicki, zbudowany w 1855 roku z cegły, neoromański, wyposażenie współczesne, kilka elementów barokowych z XVIII wieku. We wsi znajduje się drewniany dwór z ok. 1820 roku, pozostałości parku z początku XIX w. i zadbany cmentarz menonicki. Oprócz tego zachowały się zabudowania dawniej używane jako młyn, kuźnia i zajazd. Przed wsią na skrzyżowaniu do Paparzyna znajduje się kamień z tablicą poświęconą 3 pomordowanym mieszkańcom i 2 żołnierzom z 1939 roku. Po II wojnie światowej wysiedlono stąd protestantów.

Sztynwag- Wieś i folwark należały do dóbr miasta Chełmna. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1396 roku. W 1885 roku wieś liczyła 178 mieszkańców, w tym również kolonistów holenderskich. Jedna z chałup pochodząca z 1800 roku zbudowana została w stylu holenderskim.

                                             Informację przygotował Zdzisław Grabowski.