Bydgoszcz – miasto-siedziba władz administracyjnych woj. kujawsko-pomorskiego, położona nad dwiema rzekami Brdą i Wisłą z 360.000 mieszkańcami. Prawa miejskie otrzymała w 1346 r. z nadania króla Kazimierza Wielkiego. W XV w. miasto jest jednym z większych ośrodków handlowo – rzemieślniczych w kraju. W 1879 r. otwarto żeglugę oraz port drzewny w Brdyujściu na skanalizowanym odcinku Brdy. Ciekawostki krajoznawcze: konkatedra św. Marcina i Mikołaja z lat 1466 – 1502, dawne Kolegium Jezuickie z 1638 r., kościół Wniebowzięcia NMP z lat 1582 – 1646, zespół spichrzów o konstrukcji szkieletowej z przełomu XVIII/XIX w., kościół św. Jerzego z XV w., budowle wodne Kanału Bydgoskiego z lat 1773 – 1774 oraz znajdujące się na Wyspie Młyńskiej – „Biały Spichrz”i zespół młynów wodnych z I połowy XIX w.
Kanał Bydgoski sztuczna droga wodna łącząca Wisłę i Odrę poprzez ich dopływy: Brdę od strony Wisły oraz Noteć – i Wartę od strony Odry.
Kanał Bydgoski, zbudowany w latach 1773-1774, jest najstarszym czynnym do dnia dzisiejszego śródlądowym kanałem wodnym na obecnym terytorium Polski. Starszy od niego jest wprawdzie Kanał Jagielloński z 1483 r., nie ma on jednak obecnie znaczenia w transporcie wodnym. To unikatowy w skali europejskiej przykład XVIII-wiecznej myśli technicznej oraz rozwoju techniki na przestrzeni XIX i początku XX wieku. W 2005 r. został wpisany w całości do rejestru zabytków .
W dwudziestoleciu międzywojennym był uważany za najpiękniejszą i najsprawniejszą drogę wodną II Rzeczypospolitej. Kanał Bydgoski rozpoczyna się w bydgoskiej dzielnicy Okole. Całkowita długość Kanału Bydgoskiego wynosi 24,77 km, z czego 15,7 km zlokalizowane jest w zlewni Noteci (Odry), a 9,0 km w zlewni Brdy (Wisły). Na całej swej długości posiada sześć śluz żeglugownych – komorowych. Wysokości spadów na śluzach wahają się od 1,81 (śluza Józefinki) do 7,58 m (śluzy Okole i Czyżkówko, które posiadają dodatkowo zbiorniki oszczędnościowe). Cztery śluzy znajdują się na początku szlaku, jeszcze w obrębie Bydgoszczy, gdyż ok. 2 km na zachód od granic tego miasta Kanał osiąga najwyższy poziom 59 m n.p.m. – wododział dorzeczy Wisły i Odry. W związku z tym na dość krótkim odcinku 6 km następuje podniesienie poziomu wody o 22,5 m. Przed laty, gdy Kanał był intensywnie użytkowany ten krótki odcinek nazywano schodami Brdy. Następnie występuje jednostajny odcinek Kanału o długości 16,5 km o najwyższym poziomie wody, który nazywano tredlem. Z Notecią kanał łączy się w Nakle, gdzie istnieją dwie śluzy obniżające poziom wody, łącznie o 3,74 m. Śluzy zostały wybudowane (Okole, Czyżkówko), bądź przebudowane w latach 1910-1915, kiedy gruntownie zmodernizowano Kanał do tonażu barek 400 ton. Mają one komory o długości 57,4 m i szerokości 9,6 m.
Kanał Bydgoski oprócz śluz posiada również:
pięć przegród – odcinków między śluzami o równym poziomie dna, najdłuższa przegroda (w dwudziestoleciu międzywojennym zwana tredlem) o długości 16,5 km występuje w środkowej części Kanału między śluzami Osowa Góra i Józefinki, najkrótsza 0,9 km między śluzami Prądy i Osowa Góra;
ścieżki holownicze po obu stronach kanału – służyły niegdyś do ręcznego holowania tratw i łodzi;
jaz do odprowadzania nadmiaru wody z „tredla” na śluzie Józefinki;
syfon powyżej śluzy Okole, przeprowadzający pod Kanałem wody potoku Flis;
kanał zasilający, w latach 1878-1882 przebudowany i wykorzystany jako element Kanału Górnonoteckiego – służy do zasilania w wodę szczytowego stanowiska Kanału oraz żeglugi dla mniejszych jednostek. Ma długość 16 km, szerokość min. 16 m i prowadzi wody z górnej Noteci. W Dębinku, na tzw. Bydgoskich Łąkach Nadnoteckich jest zbudowany specjalny jaz zastawiskowy, który rozdziela wody płynące Notecią i skierowuje część z nich dla potrzeb Kanału Bydgoskiego. Kanał ten posiada pięć śluz o wymiarach komór 44,3×5,1 m i spadkach: od 0,92 m (śluza Dębinek) do 2,98 m (śluza Łochowo).