Ostrowite. 

   Zabytki

Kościół pw. św. Marii Magdaleny w stylu gotyckim, z przełomu XIII/XIV w., przebudowany pod koniec XVI w., kiedy to szczyt wieży uzyskał renesansową formę.

Kościół poewangelicki, neobarokowy z lat 1907-1908, zwieńczony baniastym hełmem (w 2007 roku opuszczony, popadający w ruinę) wraz budynkami mieszkalnymi pastora i jego rodziny (tzw. pastorówka, w 2007 roku: poczta). Budowę kościoła sfinansowała pruska Komisja Kolonizacyjna. Świątynia była czynna do roku 1945, a w roku 2011 została wpisana do rejestru zabytków.

Dwór z połowy XIX w., otoczony parkiem krajobrazowym (wykorzystywany obecnie jako budynek szkolny).

Budynek straży pożarnej z 1907 roku.

Cmentarz poewangelicki, na wzgórzu za kościołem katolickim.

 

 Chełmonie. Pierwsza wiadomość o miejscowości pochodzi z 1222 roku (Colman), kiedy książę Konrad Mazowiecki przekazał ją wraz z innymi grodami i wioskami w ziemi chełmińskiej, misyjnemu biskupowi Chrystianowi. Ciekawostki krajoznawcze: kościół św. Bartłomieja, gotycki, wzniesiony w I połowie XVI wieku – sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej; trzy cmentarze grzebalne: ewangelicki z końca XIX w., komunalny z końca XIX w. oraz rzymsko – katolicki z początku XX w.; dwór murowany z cegły zbudowany na początku XX wieku  przez siostry Trentsch, następnie rozbudowany; park krajobrazowy dworski z I połowy XIX wieku, w którym występuje 16 gatunków drzew (w tym buk czerwony i choina kanadyjska); grodzisko późnośredniowieczne stożkowate, położone ok. 200 metrów od zabudowań dworskich, użytkowane w XIV-XV wieku.

 

                                                                                     Opracował: Zdzisław Grabowski.