Czernikowo - Pierwsza wzmianka historyczna o wsi pochodzi z 1309 roku, wówczas właściciel wsi biskup płocki Jan „Wysoki” ustalił wysokość dziesięciny płaconej na rzecz parafii czernikowskiej. Od średniowiecza do 1789 roku wieś należała do biskupów płockich. W połowie XVI wieku miała 23 łany powierzchni, co w przeliczeniu wynosiło około 390 ha. W 1564 roku sołectwo w Czernikowie należało do szlachcica Wojciecha Borzymskiego i obejmowało około 85 ha ziemi. W 1674 roku we wsi znajdowało się 5 działów ( części szlacheckich) należących do Kozierowskiego, Mazowieckiego, Nałęcza, Radziemskiego oraz Sumowskiego. W połowie XVIII wieku istniało jeszcze kilka działów szlacheckich, z których jeden dziedziczyli Łochoccy, m.in. w 1760 roku Józef Łochocki, starosta osiecki. Według przeprowadzonej w 1775 roku wizytacji generalnej w parafii czernikowskiej, wynikało, ...że parafia obejmowała 12 wsi z przyległościami: Bartoszewo, Czernikowo, Czernikówko, Nowogródek, Obrowo, Osówkę, Skrzypkowo z Gutowem, Steklin, Steklinek, Witowąż, Włęcz i Zębówiec. W 1863 roku część Czernikowa należała do Ignacego Szczawińskiego, który wspomagał działalność powstańców styczniowych. Po przegranym zrywie niepodległościowym władze carskie skazały Szczawińskiego na zesłanie na Syberię. W końcu XIX wieku dworskie grunta obejmowały obszar prawie 1300 morgów. Miejscowość łącznie ( obszar dworski i wieś włościańską ) zamieszkiwało 268 osób, ponadto we wsi znajdowały się wtedy karczma, wiatrak i olejarnia. Ciekawostki krajoznawcze: kościół parafialny św. Bartłomieja, zbudowany około 1370 roku, gotycki, powstały z fundacji biskupów płockich Świątynia została przebudowana w XVII wieku. Wewnątrz kościoła tablice nagrobne: Nosarzewskich, Szatkowskiego, Zalewskiego i Nałęcza; obok kościoła plebania zbudowana w stylu dworkowym w połowie XIX wieku. Na szczególne zainteresowanie zasługują dwa cmentarze rzymskokatolickie: stary i nowy. Stary cmentarz znajduje się przy kościele i można tam obejrzeć grobowce: Romockich, Radwańskiej i Prądzyńskich. Na cmentarzu nowym uwagę swą architekturą zwracają grobowce: Ostrowskich – właścicieli majątku Ograszka, Urbańskiego – właściciela majątku w Nowogródku, rodziny Góreckich – właścicieli majątku Obrowo, a także grobowiec Antoniego Górskiego – właściciela Zawady.
Opracował: Henryk Miłoszewski.