Wycieczka autokarowa uczestników

"Wędrówek Rodzinnych"

21.10.2017 r.

Organizatorzy:  Oddział Miejski PTTK im. Mariana Sydowa w Toruniu.

Prowadzący –Kol.  Rajmund Czechowski.

W wycieczce autokarowej uczestniczyli aktywiści cyklu „Wędrówek Rodzinnych z PTTK” – 30 osób.  

Wycieczka krajoznawcza odbyła się na trasie: Toruń – Gąsawa – Marcinkowo Górne – Biskupin – Wenecja – Żnin – Barcin – Toruń  (łącznie ok. 150 km)

Opis krajoznawczy Wycieczki:

Wczesnym rankiem grupa wyjechała busem z Torunia (przy kiepskiej pogodzie która w miarę upływu dnia na tyle poprawiła się że okresami towarzyszyło nam słoneczko) do Gąsawy.

Gąsawa – wieś położona w powiecie żnińskim, w gminie Gąsawa, nad Jeziorem Gąsawskim.

Zachował się tu układ dawnego miasta z prostokątnym rynkiem.

Kościół p.w. św. Mikołaja z 1674 r., drewniany (modrzewiowy) zbudowany w 1 ćw. XVII w.
Jest to budowla zrębowo - szkieletowa, prościej mówiąc ma podwójne ściany. Posiada niezwykle bogatą, w przemyślny sposób łączoną więźbę dachową. Układ belek w ścianach, niespotykany w Wielkopolsce ( częściej na Śląsku ) w stylu gotyckim łączony z późniejszymi układami.

W wyposażeniu wnętrza zobaczyć można przekrój stylów od późniejszego gotyku, przez  barok, manieryzm, klasycyzm aż do współczesności.

Posiada najwspanialszy w Polsce zespół barokowych malowideł ściennych. W niedużym kościele jest ponad 700 m2 malowideł, pokrywających się w wielu miejscach innymi wcześniej malowanymi.

Posiada też przebogate prezbiterium. Pas girland, medaliony kartusze zwieńczone laurem i akantem , w środku przedstawienia symboliczne i napisy, uzupełniają to uskrzydlone główki anielskie. Wielu nierozpoznanych świętych. Wg jednego monotematycznych historyków ( losy Kanoników Regularnych - budowniczych tego kościoła ) wymalowany może pierwszy, lub jeden z pierwszych wizerunków św. Kazimierza na ziemiach polskich. Drewniana dzwonnica pochodzi z XVIII w.

Marcinkowo Górne – wieś położona w powiecie żnińskim, w gminie Gąsawa.

To tutaj 24 listopada 1227 r. zginął w zamachu książę Leszek Biały. Wydarzenie to zostało upamiętnione wzniesieniem w 700-tną rocznicę zbrodni, w 1927 r. pomnika według projektu krakowskiego rzeźbiarza Jakuba Juszczyka. Podczas okupacji pomnik ten został zniszczony przez Niemców, ponownie odsłonięto pomnik w 1973 r.; na podstawie zachowanych fotografii kopię pomnika stworzył rzeźbiarz z Bydgoszczy Rudolf Rogatty.

W pobliżu znajduje się barokowy dwór z 1 poł. XVIII w., przebudowany w XIX w. z barokowymi szczytami. Parterowy budynek z piętrem ukrytym w wysokim dwuspadowym dachu. Nad wejściem taras z wystawą. Wewnątrz między innymi w sali klubowej wielki intarsjowany obraz Edmunda Kapłońskiego z 1975 r. Obok trzy klasycystyczne oficyny z 1 poł. XIX w. oraz czworaki z poł. XIX w. o dachach 4 spadowych i wejściach w podcieniach.

Otacza go Park krajobrazowy (pow. ok. 2,8 ha), zadbany. Do parku prowadzi półkoliste wejście z bramą wjazdową z 2 poł. XIX w., z oryginalnymi rzeźbami (dziełami J. Juszczyka) 2 wojów trzymających tarcze herbowe Ciołek i Nałęcz.

Biskupin – wieś w powiecie żnińskim, w gminie Gąsawa (na Pojezierzu Gnieźnieńskim). Leży w obrębie regionu historyczno-etnograficznego zwanego Pałukami.

Na skutek prowadzonych prac melioracyjno-irygacyjnych poziom wody w jeziorze Biskupińskim w 1933 r. obniżył się na tyle, że z wody zaczęły wystawać fragmenty umocnień starożytnej osady. Miejscowi chłopi zaczęli odnajdywać różne zabytkowe przedmioty, nie zdając sobie jednak sprawy z ich archeologicznej wartości. Dopiero dzieci uczęszczające do miejscowej wiejskiej szkoły poinformowały o dziwnych znaleziskach swojego nauczyciela Walentego Szwajcera, a ten nagłośnił sprawę. Gród w Biskupinie jest jednym z nielicznych stanowisk archeologicznych w Polsce zawierających pełnowymiarowe rekonstrukcje wału obronnego, falochronu, bramy, ulic i budynków mieszkalnych. Rekonstrukcje te obejmują:

- Osiedle Obronne Ludności Kultury Łużyckiej zwanego  polskimi Pompejami,
- Wioskę Wczesnopiastowską,

- Obozowisko Łowców i Zbieraczy z Epoki Kamienia (Mezolit),

- Osadę Neolityczną (4000 p.n.e.),

- Osadę Mezolityczną (8000 – 5000 p.n.e.)      oraz Pawilon Muzealny.   

Wenecja - wieś w powiecie żnińskim, w gminie Żnin na przesmyku jezior: Biskupińskiego, Weneckiego i Skrzynka.

Muzeum Kolei Wąskotorowej znajduje się przy stacji kolejowej działającej turystycznie linii kolejki wąskotorowej. Zostało otwarte w 1972 r. Do eksponatów Muzeum należy głównie tabor wąskotorowy, który w czasach dawniejszych funkcjonował na Żnińskiej Kolei Powiatowej oraz Bydgosko-Wyrzyskich Kolejach Dojazdowych. Część wystawianych wagonów i lokomotyw jest otwarta i umożliwia zwiedzanie ich wewnątrz. Wystawiony w muzeum wagon pocztowy pełni funkcję sklepiku z pamiątkowymi pocztówkami. W ekspozycji znajdują się także urządzenia techniczne, używane dawniej na liniach kolei wąskotorowych - m.in. obrotnica, budka dróżnika czy żuraw wodny dla parowozów.

Ruiny XIV w. zamku obronnego usytuowane strategicznie na przesmyku jezior Weneckiego i Biskupińskiego strzegły ongiś szlak łączący Żnin z Gnieznem. Według lokalnych podań - tutaj właśnie „testowano” bombardy (armaty) przed bitwą pod Grunwaldem. Swą nazwę zamek zawdzięcza Mikołajowi Nałęczowi - panu na Wenecji, sędziemu kaliskiemu, który – jak głosi legenda - ze względu na surowość swych sądów przezwany został Krwawym Diabłem Weneckim lub Krwawcem. Zamek zbudowano około 1390 r. na niewielkim wzniesieniu pośród podmokłych łąk na planie kwadratu o boku długości 33 m. Otaczał go ceglany mur wzniesiony na kamiennych fundamentach wsparty skarpami. W północno-wschodnim narożniku znajdowała się kilku kondygnacyjna, czworoboczna wieża,  która pełniła funkcje obserwacyjno-obronne, więziono tu też niepokornych.

Żnin – miasto powiatowe, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Żnin, uznawane za stolicę Pałuk.

Położone nad Jeziorem Żnińskim Dużym i Jeziorem Żnińskim Małym. Nazwa wywodzi się ze staropolskiego „żnieja” i określa rolniczy charakter miasta. Według różnych źródeł „żnieja” oznacza: żniwa, żniwiarza lub kobietę żnącą zboże. Przez Żnin przechodził szlak handlowy łączący Śląsk z Gdańskiem (tzw. Szlak Bursztynowy). W Żninie urodzili się bracia Śniadeccy, wielcy uczeni Oświecenia: Jan (1756-1830 - astronom, matematyk, filozof, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, rektor Uniwersytetu Wileńskiego) oraz Jędrzej (1768-1838 - lekarz, biolog, chemik, pionier wychowania fizycznego, profesor Uniwersytetu Wileńskiego). Wybitnymi postaciami rodem ze Żnina i okolic są także Erazm Gliczner (1535-1603 - pisarz, pedagog, reformator religijny) oraz Klemens Janicki (1516-1543 - poeta, humanista, prekursor Odrodzenia).

Zabytki:

- Kościół p.w. św. Floriana, gotycki XV w. (przebudowany)

- Baszta gotycka - wieża ratuszowa z XV w.

- Kościół poewangelicki p.w. NMP Królowej Polski, neogotycki z 1909 r.

- Dawny magistrat z początku XX wieku.

- Sufragania - dworek biskupi, klasycystyczny z XVIII w.

- Kościół p.w. św. Marcina, wczesnogotycki XIV w. (przebudowany) na przedmieściu Góra

Barcin – miasto w powiecie żnińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Barcin, nad Notecią.

Uczestnicy wracając do Torunia zatrzymali się w Barcinie i weszli na zrewitalizowaną Górę św. Wojciecha. Przed II wojną światową na Górze św. Wojciecha w Barcinie stał Pomnik Chrystusa Króla. Wykonana najprawdopodobniej z piaskowca figura została postawiona w 1934 r. Jednak kiedy w 1939 r. wojska niemieckie zajęły Barcin, okupanci pod figurę podłożyli ładunki wybuchowe i wyburzyli ją. Ukoronowaniem drugiego etapu rewitalizacji Starego Miasta była odbudowa z zebranych środków zbiórki publicznej figury. Pomnik ma wraz z cokołem 7,7 m wysokości. Figura Chrystusa wykonana została z białego marmuru i mierzy około 3 m wysokości, cokół wykonano z granitu ciosanego - budowla jest odwzorowaniem pomnika, który stał na Górze św. Wojciecha w Barcinie.

                                                                      Sprawozdanie opracował: Tadeusz Perlik.

            Relacja fotograficzna T. Perlik.