Z pętli tramwajowej nr 1(Uniwersytet) uczestnicy wędrówki powędrowali drogą rokadową  na zwiedzanie fortu VIII.

Fort VIII -Kazimierza Wielkiego powstał w latach 1888 - 1890 jako fort pośredni, standardowe międzypolowe dzieło piechoty. Posiada kształt trapezu, jego czoło i barki stanowiły wały ziemne ze stanowiskami dla piechoty i sześciu dział rozdzielonymi 5 schronami połączonymi z dolnymi kondygnacjami klatkami schodowymi. Po prawej stronie ziemnej nasady znajduje się niewielki blok wjazdowy z bramą na poziomie dna fosy[ most zwodzony umieszczono w bloku bramnym].

Wjazd  do fortu prowadzi przez niewielki, pięcioboczny dziedziniec ze schronem wartowni [ dziś ruina]. Fort otaczała sucha fosa. W 1893r. fort otrzymał 3 pancerne wieżyczki obserwacyjne typu W.T.90.Doskonale są tu zachowane linie koszar, nasypy baterii skrzydłowych, schrony na wale oaz system umocnień ziemnych. W okresie międzywojennym  stacjonowały tu jednostki Wojska Polskiego. W czasie okupacji hitlerowskiej fort pełnił funkcję więzienia śledczego ;Gestapo" a później magazynu dla potrzeb; Luftwaffe.

      Po zwiedzeniu fortu grupa udała się ścieżką rowerową do Przysieka. Po 2 km marszu zrobiliśmy postój na posiłek i na potwierdzenia uczestnictwa w książeczkach. Kontynuując marsz na końcu ścieżki obejrzeliśmy grób poświęcony pamięci spoczywających 16 cywilnych ofiar oraz żołnierza Wojska Polskiego zamordowanych przez niemieckiego najeźdźcę w 1939r.Dalsza wędrówka przebiegała duktami leśnymi obrzeżem lotniska do fortu VII. W drodze zrobiliśmy ponownie postój na odpoczynek.

Fort VII - Tadeusz Kościuszko zbudowany w latach 1879 - 83 jako fort artyleryjski główny. Był głównym fortem zachodniego odcinka obrony miasta. Ogień z jego 9 dział mógł dotrzeć  w okolicę miejscowości Olek. Załogę fortu stanowił 1 batalion artylerii i batalion piechoty[ w tym obsługa  3 stanowisk obserwacyjnych typu T.W.90 rozlokowany w 36 pomieszczeniach mieszkalnych. Dobrze są zachowane schrony i remizy działowe oraz kaponiery. Czytelne są ziemne urządzenia fortu.

W okresie od października 1939 do stycznia 1940 niemieckie więzienie śledcze policji pomocniczej ;Selbstchutzu" .W celach fortu  przetrzymywano jednorazowo od 700 do1200 osób. Około 1000 osób wywieziono do lasów Barbarki na rozstrzelanie, a ok.600 wywieziono do obozu Stuthoff. W 1976r. w lewej kaponierze fortu urządzono Izbę Pamięci, obecnie nie istnieje. Nieopodal fortu znajduje się pomnik "Chwalebne Kamienie" upamiętniający żołnierzy 5 pruskiego pułku z 1915r.

Kolejnym etapem naszej wędrówki był Zespół Parkowo - dworski Bielany. Nazwa pochodzi od bielników do bielenia wosku i płótna. Na wykarczowanych terenach W XVII w. powstał folwark. Założycielem majątku był Daniel Christopher Janitzen ,rajca miasta i poczmistrz królewski. W zachodniej części parku jest usytuowany dwór zbudowano na początku XVIII w. w stylu barokowym [Biały Dwór]]..Od strony elewacji ogrodowej znajduje się przeszklona  weranda z tarasem widokowym i schodami. Nieopodal  werandy rośnie pomnikowy kasztanowiec. Park powstał w końcu XVIII w. w otoczeniu dworu i zajmuje ok.3 ha. W drzewostanie dominują graby, dęby i lipy. Jest największym w Toruniu miejscem skupienia drzew pomnikowych (12 dębów szypułkowych i 1 kasztanowiec). W gęstwinie drzewostanu ciekawostkę stanowi pamiątkowy kamień, poświęcony pamięci Daniela Christopha Janitzena właściciela majątku, który w roku 1709 podarował majątek miastu. Kamień został ustawiony    w 1899r. przez Radę Miasta Torunia istniejące  po dzień dzisiejszy założenie parkowo - dworskie pełniło w okresie XX w. szereg funkcji m. in. w okresie międzywojennym znajdowała się tu letnia rezydencja prezydenta Torunia stąd nazwa" Prezydentówka" a po II wojnie przedszkole i Oddział Foniatryczny. Obecnie we dworze mieści się Hospicjum Światło.

 

                                                                                 Opracował: Rajmund Czechowski.