11 stycznia 2023r. -
XXIV wycieczka piesza z cyklu „60+ z PTTK”.
Celem dzisiejszej wycieczki był Zielony Dwór, czyli budynek należący do Fundacji Ducha na Rzecz
Rehabilitacji Naturalnej Ludzi Niepełnosprawnych.
Spotkaliśmy się na placu Rapackiego.
Już na wstępie ogromne zaskoczenie (zwłaszcza dla prowadzącej) - na wyprawę
przybyły 34 osoby!! Pomimo tak licznej grupy bez przeszkód dotarliśmy do
Zielonego Dworu.
Zaczęliśmy od poznania historii placu
Mariana Rapackiego.
Plac Mariana Rapackiego -
plac powstał po rozebraniu odcinka murów
miejskich i zniwelowaniu fosy. W ciągu kolejnych lat zmieniał swoją
formę. W 1901 roku na ulicę Kopernika wprowadzono tramwaje
elektryczne, które przejeżdżały przez plac. W 1906 roku powstał
budynek Banku
Rzeszy (obecnie Collegium Maximum
UMK). W roku 1911 dokonano przebicia pod kamienicami, tworząc tym
samym dogodne połączenie ze Starym
Miastem. Tak powstałym Łukiem
Cezara w 1936 roku poprowadzono dwutorową linię tramwajową, którą
zlikwidowano dopiero w roku 1970. W 1931 roku bezimienny teren nazwano Placem
Bankowym. Po II
wojnie światowej nadano mu imię Mariana
Rapackiego (polski działacz spółdzielczy i niepodległościowy, prezes
Związku Spółdzielni Spożywców „Społem”).
Ruszyliśmy w kierunku
ulicy Popiełuszki. W miejscu obecnego hotelu Copernicus, w latach 1973-2008,
funkcjonowały kąpielisko i hotel Wodnik. Po przeciwnej stronie ulicy od 1969
roku stał komfortowy hotel orbisowski. Wszystkie pokoje miały łazienki,
ewenement na tamte czasy. Był tutaj pierwszy w Toruniu kiosk Pewexu, w którym za
dewizy można było kupić luksusowe towary.
Na początku XXI wieku
Orbis likwidował stare hotele. Gmach Kosmosu zburzono w 2007r. W tym miejscu
zbudowano proste bryły hoteli Ibis i Etap.
Idąc dalej ul. Popiełuszki (pierwotnie ul. Portowa)
doszliśmy do Portu Zimowego.
Port Zimowy - powstał w 1879 roku jako port wojskowy ze stocznią
rzeczną i bocznicą kolejową. Zimę spędzały w nim różne jednostki pływające. W
polskim okresie port miał szczególne znaczenie w latach obecności w mieście
Flotylli Wiślanej (1920-1925). Później stracił rangę wojskową i jako cywilny
służył za zimową i remontową przystań dla statków rządowych, prywatnych
parowców, berlinek, statków kąpielowych. Port wciąż istnieje, ale dziś znajduje
się tu wodny posterunek Policji i baza płetwonurków. Pełni także funkcję
parkingu dla innych jednostek pływających.
Na końcu
ulicy znajduje się Martówka - starorzecze Wisły będące odciętym zakolem dawnego
nurtu rzeki, oddzielające błonia nadwiślańskie od Parku Miejskiego. Zbiornik
wodny jest otoczony drzewostanem, krzewami oraz roślinami nabrzeżnymi. Jest on
także siedliskiem ptactwa wodnego i miejscem wylęgu wielu gatunków płazów.
Szlakiem czarnym fortecznym doszliśmy do pomnika
przyrody ożywionej, dębu szypułkowego „Św. Franciszka”, rosnącego przy
schronisku dla zwierząt.
Wreszcie dotarliśmy do Zielonego Dworu, gdzie czekały na
nas Panie Joanna Alina Duszyńska i Jolanta Żydołowicz, które zaznajomiły nas z
historią tego obiektu.
Zieleniec (Grűnhof) - teren
parkowo-rozrywkowy pomiędzy Kępą Cegielnianą a Krowieńcem.
Zielony Dwór powstał w 1820 roku na terenie
dawnej cegielni miejskiej. Była to niewielka posiadłość, której właścicielem był
ówczesny burmistrz toruński Gottlieb Mellien. Właściciel założył na terenie
posiadłości ogrody, które oddzielił od drogi sosnowym lasem. W 2. połowie XIX
wieku wieloletnim dzierżawcą i właścicielem posiadłości był p. Farchmin. W
1912r. restaurację w Grűnhof
posiadał p. Otto Rogalla. Posiadłość zasłynęła nie tylko z lokalnej restauracji,
ale także ze strzelnicy i spotkań Bractwa Kurkowego. W 1927 roku przeprowadzono
tu wojewódzkie eliminacje do policyjnych mistrzostw Polski w strzelaniu. W 1930
roku przebywający w Toruniu prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Ignacy
Mościcki, wziął udział w zawodach strzeleckich przygotowanych przez Bractwo. Po
drugiej wojnie światowej mieściły się tutaj różne instytucje: m.in. hotel
pracowniczy zakładu Polchem, Sanepid oraz firma transportowa.
Od 1996 roku do chwili obecnej posiadłość należy do
Fundacji Ducha na Rzecz Rehabilitacji Naturalnej Ludzi Niepełnosprawnych.
Na terenie Fundacji znajduje się pomnik przyrody
ożywionej, dąb szypułkowy noszący nazwę „Dąb Stanisława Duszyńskiego”.
Tutaj zakończyliśmy XXIV wycieczkę pieszo-krajoznawczą 60+
z PTTK (kilka osób pokonało trochę dłuższą trasę).
Serdecznie dziękujemy Paniom
Joannie Alinie Duszyńskiej i Jolancie Żydołowicz
za życzliwe przyjęcie grupy 60+ z PTTK.
Następna wyprawa 18 stycznia 2023r. Spotykamy się o godz.
10.00 na pętli tramwajowej Uniwersytet, przy ulicy Okrężnej. Nasz cel to Kasyno
wojskowe ułanów.
Wycieczkę poprowadzi
przodownik turystyki pieszej PTTK
Teresa Karasiewicz.
ZAPRASZAMY!!!
Relację przygotowała:
Teresa Karasiewicz - przewodnicząca Komisji Turystyki
Pieszej OM PTTK