W piątek 26 maja uczestnicy udali się samodzielnie, samochodami do Kowala gdzie przy Galerii Kujawskiej o godz. 9:00 zarządzona była zbiórka całej naszej grupy.

Kowal to miasto położone w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim.

Obok miejscowości przepływa niewielka rzeka Rakutówka, dopływ Lubienki.

Udokumentowane dzieje Kowala sięgają początku XII w. Nazwa prawdopodobnie pochodzi od warownego grodu zwanego Kowale, wokół którego była rzemieślnicza osada kowali. Osadnictwu na tym terenie sprzyjały warunki geograficzne i obronne. Na wyspie dużego, nieistniejącego już jeziora, nazywanego ówcześnie Krzewiata, znajdował się zapewne warowny gród wraz z podgrodziem. Pierwsza wzmianka o Kowalu datowana jest na 20 stycznia 1185 r., gdy książę mazowiecki Leszek, syn Bolesława Kędzierzawego, nadał kanonikom włocławskim kościół i osadę Kowale. W XIII w. książę Kazimierz Kujawski traktował Kowal jako jedną ze swych rezydencji. W latach 1242–1252 wydał tutaj kilka ważnych dokumentów. Na początku XIV w. Kowal stał się siedzibą kasztelanii. Dla historii miasta szczególnie ważną datą jest 30 kwietnia 1310 r. Tego bowiem dnia na zamku w Kowalu urodził się przyszły król Polski Kazimierz III Wielki. Kowal był jednym z ważniejszych miast w województwie brzesko-kujawskim, siedzibą starostów, a do 1831 r. miastem powiatowym. W latach 1658-1672 urząd starosty kowalskiego pełnił wybitny poeta polskiego baroku, Jan Andrzej Morsztyn. Kowal był też ważnym ośrodkiem kościelnym - na początku XIX w. istniały tu cztery kościoły. Ze względu, m.in. na położenie na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych Kowal odgrywał istotną rolę w lokalnej gospodarce - był miejscem targów i jarmarków. Obecnie to niewielkie miasto podziwiane jest za gospodarność, estetykę ulic, liczne inwestycje, aktywność lokalnych organizacji, społeczne inicjatywy. Zachowało się, niestety, niewiele pamiątek kultury materialnej i zabytków. W mieście znajduje się siedziba Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego.

- Zwiedzanie Kowala uczestnicy rozpoczęli od obejrzenia ekspozycji Galerii Kujawskiej – to rodzaj prywatnego muzeum, przygotowywanego przez państwo: Halinę i Benedykta Łukaszewiczów, w której prezentowane są stare meble, pojazdy, elementy wyposażenia, książki, naczynia i wiele innych przedmiotów (ponad 2 tys. eksponatów wystawionych na 4 poziomach budynku).
Kolejnym obiektem był kościół p.w. św. Urszuli – zbudowany w latach 1604–08 z fundacji bpa Piotra Tylickiego. Rozbudowany w XIX w. Jest to budowla późnorenesansowa z przekształceniami klasycystycznymi i bezstylowymi. Składa się z trójprzęsłowego korpusu z parą ośmiobocznych kaplic (jedna to kaplica grobowa Kretkowskich z 1857 r.). Przy półokrągłym zamkniętym gotyckim prezbiterium od strony północnej mieści się stara zakrystia z XIV w. z lożą kolatorską na piętrze. Kwadratowa wieża, obniżona na skutek uderzenia pioruna jest zwieńczona hełmem z 1827 r..

Wyposażenie świątyni głównie późnobarokowe z XVIII w. (ołtarz główny) i neorenesansowe.

Tablicę pamiątkową ufundowali mieszkańcy miasta w 1910 r. dla uczczenia sześćsetnej rocznicy urodzin Kazimierza III Wielkiego. Po zwiedzeniu kościoła grupa udała się do parku w którym usadowiony jest okazały pomnik Kazimierza Wielkiego wykonany przez Tadeusza Biniewicza i odsłonięty w 700-setną rocznicę urodzin króla (2010 r.). Po wspólnej fotce grupa udała się pod przewodnictwem T. Perlika na spacer po mieście, obejrzeliśmy ładnie położony park miejski im. L. Stankiewicza z fontanną, ryneczek by ul. Zamkową przy remizie OSP dojść do siedziby Zarządu Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego – „Rycykowy Zakątek”. Oczekiwał tu na nas pracownik GWPK p. Lesław Urbankiewicz. W siedzibie GW PK uczestnicy obejrzeli obszerną prezentację o GWPK oraz otrzymali pakiet materiałów krajoznawczych dotyczących GWPK.

- Dzięki uprzejmości p. L. Urbankiewicza udaliśmy się z nim samochodami do miejscowości Dębniaki i obejrzeliśmy Ośrodek Rehabilitacji Ptaków GWPK. Następnie podjechaliśmy do Krzywego Lasu  (leśn. Kukawy) i obejrzeliśmy wolnostojący na leśnej polanie ok. 300 letni dąb szypułkowy – pomnik przyrody (wys. 23 m, obwód 650 cm). Po chwili relaksu na polanie zawróciliśmy i przez Dębniaki pojechaliśmy nad Jez. Lubiechowskie. Tutaj nastąpiła chwila relaksu nad jeziorem i spacer do punktu widokowego, z widokiem na jeziora: Lubiechowskie i Rakutowskie. Kolejny punkt to wieś Krzewent i dwie wieże widokowe z widokiem na Jezioro Rakutowskie (do obserwacji ptaków). W drodze na bazę w Skrzynkach zatrzymujemy się w Goreniu Dużym w „Zielonej Szkole” Ośrodku Edukacji Ekologicznej na obiadokolacji. 
Po dotarciu do bazy w Skrzynkach rozlokujemy się w Gospodarstwie Agroturystycznym „Siedlisko U Ani”. Mając za mało wrażeń na dzisiejszy dzień grupa wyruszyła wieczorem na 5 km trasę wokół Jez. Skrzyneckiego. Piątek zakończyło ognisko integracyjne.

W sobotę 27 maja uczestnicy po spożyciu śniadania w Goreniu Dużym udali się na trasę pieszą.  

Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy (GWPK) utworzony został w 1979 r. Leży w obrębie Kotliny Płockiej, obejmując część Pojezierza Gostynińskiego. Powierzchnia GWPK wynosi 38 950 ha, z czego 22 200 ha znajduje się w województwie kujawsko-pomorskim (gminy: Baruchowo, Kowal, Włocławek), a pozostała część - w województwie mazowieckim (gminy: Gostynin, Łąck, Nowy Duninów). Otulina Parku zajmuje powierzchnię 14 195 ha, z czego w województwie kujawsko-pomorskim 3 900 ha. Park znajduje się w sąsiedztwie największego w województwie kujawsko-pomorskim sztucznego zbiornika wodnego - Zbiornika Włocławskiego, który podwyższa i stabilizuje poziom wód gruntowych wzdłuż lewego brzegu Wisły. Siedziba Parku mieści się w Kowalu, a organizacyjnie GWPK tworzy Zespół Parków Krajobrazowych z Brudzeńskim PK, który w całości leży w województwie mazowieckim. GWPK jest ważnym elementem naturalnego korytarza ekologicznego łączącego Kampinoski Park Narodowy z Puszczą Bydgoską i dalej - z Borami Tucholskimi. O atrakcyjności tego terenu decydują wyjątkowe walory krajobrazowe i wartości przyrodnicze. W Parku występuje bogactwo form morfologicznych, w tym rynny subglacjalne, ozy, poziomy tarasowe Wisły. Z okresu postglacjalnego pochodzi jeden z największych w Polsce kompleks wydm śródlądowych. Na terenie GWPK znajduje się ponad 40 jezior, wśród których jest unikatowe w skali światowej jezioro Gościąż, z charakterystycznym uwarstwieniem osadów dennych (13 tys. par lamin osadów, rejestrujących 13 tys. lat historii zbiornika). Jezioro Rakutowskie wraz z otaczającymi podmokłościami wpisano do rejestru między-narodowych obszarów cennych dla ptaków, szczególnie wodno-błotnych („Błota Rakutowskie”).

Trasa po G-W PK wiodła: Skrzynki – Jez. Skrzyneckie – Las Żabiak – Kociołek – Las Czarny Borek – Jez. Gościąż – Las Jazy – Jez. Łąkie – Migdalszczyzna – Niedźwiedź – Jez. Goreńskie – Skrzynki-baza (ok. 26 km). Po powrocie na bazę jest czas na odświeżenie się i odpoczynek. Samochodami jedziemy na obiadokolację do Gorenia Dużego a po niej czas wolny. Uczestnicy otrzymali od organizatora pakiety materiałów krajoznawczych z terenu po którym wędrowaliśmy i zwiedzaliśmy. Sobotę zakończyło ognisko turystyczne podczas którego rozpoznawaliśmy głosy ptaków – nie było to jednak łatwe.

W niedzielę 28 maja uczestnicy po spożyciu śniadania w Goreniu Dużym spakowali się i po kawie wyruszyli w drogę powrotną do Torunia. Nie obyło się bez zwiedzania obiektów na trasie.  

Zamek w Gostyninie. Już w VI w. n.e. na wzniesieniu leżącym na pn-zach. od dzisiejszego miasta istniało grodzisko. Od XIII w. Gostynin był stolicą kasztelanii, a potem Ziemi Gostynińskiej.

Pod koniec XIV w. na wzniesieniu wśród mokradeł Skrwy pobudowano zamek. Niestety, „potop” szwedzki położył kres rozwojowi Gostynina. Również zamek popadł w ruinę. W XIX w. ostatnią istniejącą część zaadaptowano na kościół ewangelicki, przekształcony później w katolicką świątynię p.w. św. Marcina. Od kilku lat trwają prace nad odbudową warowni.
Przyjmuje się, że w 2 połowie XIV w. została wzniesiona przez księcia Siemowita III na obecnym wzgórzu zamkowym drewniana baszta, która spełniała funkcję obronną i mieszkalną. Na przełomie XIV i XV w. jego syn, Siemowit IV, przystąpił do budowy murowanej warowni. Dziedziniec otoczono murem obwodowym, postawiono murowaną wieżę. Jednocześnie w kurtynie wschodniej wybito nową bramę wjazdową, do której prowadził most zwodzony. Na początku XV w. wzniesiono również Dom Wielki, który pełnił funkcję rezydencji książęcej. Zamek stał się ulubioną siedzibą  księcia Siemowita IV. Tutaj nadał Gostyninowi prawa miejskie w 1382 r. i tutaj zmarł w 1426 r. Największy okres świetności przypada na czasy dzierżawcy i starosty gostynińskiego Krzysztofa Szydłowieckiego (1508-32).  Za jego rządów wybudowano Dom Mniejszy, w którym mieściły się pomieszczenia dla załogi zamku i kuchnia. Poza fosą powstał tzw. przygródek, gdzie  znalazły  się budynki gospodarcze i dla służby. Zamek gościł koronowane głowy: Władysława Jagiełłę, Kazimierza Jagiellończyka, Zygmunta Starego i  Zygmunta Augusta, a być może i królowa Bona. Mocno zniszczony został w latach 1655-60 podczas najazdu szwedzkiego, później w okresie tzw. wojny północnej i zaboru pruskiego w latach 1793–1806. Nigdy nie odzyskał swojego znaczenia. Pozostałe fragmenty murów i ruin car Aleksander I w 1822 r. przekazał gostynińskiej gminie ewangelickiej z przeznaczeniem na zbór. Projekt opracował znany architekt Hilary Szpilowski, a budowla w stylu neogotyckim została wzniesiona w latach 1822-25.

Lucień: zwiedzanie rozpoczęliśmy od kościoła parafialnego p.w. Najświętszej Marii Panny Różańcowej wybudowanego w latach 1992-98 kościół wg projektu Janusza Łabuza. Inspiracją dla lucieńskiego kościoła była słynna kaplica Notre-Dame du Hant w Ronchamp (Francja) z 1955 r. projektu Le Corbusiera, jednego z najwybitniejszych teoretyków i twórców nowoczesnej architektury. Wnętrze wykończone drewnem i z drewnianymi figurami autorstwa grupy artystów z Inowrocławia nie dorównuje niestety oryginalności i harmonii skorupy zewnętrznej. Drugim obiektem jest neoklasycystyczny pałac z 1865 r. wzniesiony został przez ród hrabiowski Lüttichau. Obecnie mieszczą się tu szkoła podstawowa i gimnazjum. Wokół pałacu znajdują się pozostałości parku krajobrazowego z XIX w. Cienisty park pełen jest pomnikowych drzew, a najstarszy dąb ma w obwodzie 5 m. Przez park na tyłach pałacu przepływa Skrwa Lewa. Ostatnim elementem wizyty w Lucieniu jest spacer ścieżką przyrodniczo-leśną „Lucień” nad Jez. Lucieńskim (pow. 203 ha) przy której leży „rez. Komory” i dąb pomnik przyrody „Jan” – pętla wynosi ok. 5 km.
Nowy Duninów – wieś położona w wojew. mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Nowy Duninów. Wieś położona jest około 20 km od Płocka na lewym brzegu Wisły. Uczestnicy wyjazdu podczas spaceru zobaczyli sąsiadujące ze sobą trzy pałace. Łączy je nazwisko fundatorów – rodziny Ike-Duninowskich i fakt, że wszystkie wzniesiono w XIX w. Największy pałac wzniesiono w stylu neorenesansowym. Dziś powoli obraca się w ruinę. Dwie mniejsze budowle są zamieszkane przez prywatnych właścicieli. Eklektyczny pałacyk myśliwski zdobi para wież z ażurowo obramowanymi oknami. Najbardziej malowniczą z duninowskich budowli jest neogotycki zameczek z czerwonej cegły, zwieńczony okrągłą wieżą. Wokół zameczku rozciągają się stawy, niestety dziś są one osuszone. Wszystkie obiekty otoczone parkiem zabytkowym sprawiają niepowtarzalną scenerię. To tu właśnie znajdziecie nasze najcenniejsze pomniki przyrody, m.in: świerk sitkajski i platany.

Poza pałacami uczestnicy zobaczyli nowo wybudowany port na około 50 jachtów nad Zalewem Włocławskim. Bardzo dobre schronienie w czasie sztormowej pogody.

- Z Nowego Dunina ok. godz. 13:15 uczestnicy udali się już samodzielnie, samochodami do Torunia.

Była to kolejna bardzo udana impreza – podziękowania dla ANDRZEJA CYRWUSA.

 

                                                                                    Opracował: Tadeusz Perlik.