- Wędrówki Rodzinne maszerowały dzisiaj „Pocztowym traktem”. Toruń ma bardzo długie i ciekawe tradycje pocztowe. Sięgają one średniowiecza, kiedy to kancelaria miejska zajmowała się przychodzącą do miasta i wysyłaną stąd korespondencją.
W XV wieku między miastami hanzeatyckimi kursowali stali posłańcy miejscy, którzy przenosili albo przewozili korespondencję urzędową, kupiecką i prywatną. W Toruniu Rada Miasta utrzymywała stałych posłańców, wcześniej listy przenoszono przez okazję. Miasto było również zobowiązane do podwody gońcom królewskim.
W 1604 roku Rada Miasta Gdańska w porozumieniu z Toruniem, Poznaniem
i Wrocławiem wydała regulamin służby posłańczej. Według tego regulaminu wymiana listowa z różnymi miastami odbywała się w odstępach tygodniowych. Zatrudniano
4 posłańców. Drogę Gdańsk – Wrocław przebywali latem w 9, a zimą w 12 dni.
W 1654 roku Gdańsk otrzymuje patent generalnego poczmistrza koronnego. Do sieci poczty królewskiej zostaje włączony Toruń (1654r.) i odtąd ma stację pocztową – posthalternię.
Z miejsca zbiórki (Szosa Chełmińska – LIDL) ruszyliśmy w kierunku ulicy Polnej i dalej pieszymi szlakami turystycznymi – zielonym i czarnym – do ul. Morycińskiego. Jednym z obiektów związanych z tematyką wycieczki był pamiątkowy obelisk Janitzena, umieszczony na skraju dawnego parku dworskiego. Dotarliśmy tam ul. Morycińskiego i duktami leśnymi.
Pamiątkowy kamień ku czci rajcy Janitzena, ustawiono w 1899 roku z napisem w języku niemieckim. Tekst po przetłumaczeniu brzmi:
"Na pamiątkę rajcy miejskiemu Danielowi Christophowi Janitzen
Królewskiemu poczmistrzowi i właścicielowi Bielan"
ur. 15.09.1630 r. Gdańsk, zm. 5.05.1711 r. Toruń
Pierwsza wzmianka o Bielanach pochodzi z 1650 roku. Początki świetności majątku Bielany (Weisshof) są związane z przybyciem Janitzena do Torunia i zakupem folwarku w 1672 roku. Janitzen jako rajca miejski oraz poczmistrz królewski znacznie rozszerzył swój majątek na Bielanach m.in. wystawił dwór i ogród. Po śmierci córki Janitzena majątek został przekazany, zgodnie z wolą rajcy, Radzie Miasta Torunia.
Pamiątkowy obelisk jest zaniedbany. Herb Torunia i znajdujący się pod nim napis są mało widoczne. Druga strona kamienia zabazgrana farbą. Szkoda, że nikt o to nie dba.
W pobliżu znajduje się Biały Dwór. Obecny dwór barokowy pochodzi z początku XVIII wieku umiejscowiony w parku, stanowiącym zabytkowe założenie parkowe (wpisany do rejestru zabytków w 1971 roku), z największym skupiskiem pomników przyrody w Toruniu (13 drzew, głównie dębów). W okresie międzywojennym we dworze znajdowała się letnia rezydencja prezydentów Torunia (stąd nazwa Prezydentówka).
Pomaszerowaliśmy przez lasek bielański, Zajęcze Góry, ulicami miasta do ul. Rabiańskiej. Znajduje się tam dawna stacja pocztowa – posthalternia. Zatrzymywały się tutaj wozy pocztowe i dyliżanse, aby wymienić konie i korespondencję. Pierwszym toruńskim poczmistrzem został rajca toruński, Salomon Heintze (do 1680 r.). Następnym był bogaty patrycjusz Daniel Christof Janitzen - właściciel folwarku Bielany - a po jego śmierci w 1711 r. stanowisko to dziedziczyła przez kilka miesięcy córka Anna z mężem Linderhausenem. W latach 1711-1715 pocztą toruńską kierował Jan Bliwernitz. Od 1715 r. przez kolejne 34 lata funkcję poczmistrza królewskiego w Toruniu pełnił Jakub Kazimierz Rubinkowski. Ostatnim był Nathanel Prätorius, który pełnił ten urząd do końca II rozbioru.
Kolejnym obiektem pocztowego wędrowania była Poczta Główna przy Rynku Staromiejskim. Lokalizacja tego budynku przy głównym placu, obok najważniejszych budowli miejskich – ratusza i kościoła, odpowiadała ówczesnej randze tego urzędu. Obecny neogotycki kształt budynek otrzymał po przebudowie w latach 1881-1882. Niedawno zakończył się remont poczty i mogliśmy wewnątrz podziwiać dekoracyjny sufit.
Przez Alpinarium oraz most drogowy im. Piłsudskiego dotarliśmy na Podgórz. Przy ul. Poznańskiej znajduje się budynek z 1907 roku. W latach 30. XX wieku część budynku zajmował Cesarski Urząd Poczty. Po II wojnie światowej odbudowany i zaadoptowany na ośrodek zdrowia. W 2015 roku wpisany do rejestru zabytków.
Tutaj zakończył się nasz pocztowy trakt. W wycieczce uczestniczyło 26 osób, przeszliśmy 11 kilometrów. Część uczestników odłączyła się przy Poczcie Głównej.
Wpis do książeczek OTP:
4.05.2024r. - Toruń - ul. Szosa Chełmińska/Polna, Morycińskiego, park podworski Bielany, Góry Zajęcze, ul. Rabiańska, Rynek Staromiejski, ul. Poznańska (Pocztowy trakt – Wędrówki Rodzinne PTTK) – 11 km (8km dla tych, którzy odłączyli się przy Poczcie Głównej).
Relację przygotowała Teresa Karasiewicz – przewodnicząca Komisji Turystyki Pieszej.