Podczas całego CIT-10 dopisywała nam piękna, słoneczna a wręcz upalna pogoda.
W czwartek 29 sierpnia uczestnicy
udali się samodzielnie, samochodami z Torunia do Tlenia.
Po drodze uczestnicy mogli obejrzeć np.
- „Napoleoński Głaz” z rytami krzyży i korony
- Hydroelektrownię w Żurze z lat 1927-1930
- Siedzibę Wdeckiego PK w Osiu, centrum miejscowości i kościoła
Podwyższenia Krzyża Św.
Tleń – wieś położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Osie. Położony w centrum Borów Tucholskich nad jeziorem Mukrz oraz rzeką Wdą i jej dopływem – Prusiną. W średniowieczu ok. 1415 r. w przy ujściu Prusiny do Wdy istniał młyn, wokół którego powstała osada o nazwie Inschen. Obecna nazwa miejscowości wywodzi się od słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych, jaką jest kleń. Miejscowość posiada kilka ośrodków wypoczynkowych i wypożyczalni sprzętów wodnych oraz kino letnie. Większość mieszkańców żyje z turystyki. Spora część zabudowań to domy letniskowe. Wokół Tlenia rozpościera się Wdecki Park Krajobrazowy.
Bazą tegorocznego CIT-u był niedawno oddany budynek Centrum Czynnej Ochrony Przyrody Wdeckiego PK w Tleniu przy ul. Bydgoskiej 6. Po rozlokowaniu się w pokojach na II piętrze odbyła się odprawa nt. proponowanego programu CIT i spotkanie z naszym opiekunem panem Mateuszem Sosnowskim – specjalistą ds. ochrony krajobrazu wartości historycznej i kulturowych od którego otrzymaliśmy mapy WPK i szereg aktualnych informacji. Wieczorem na terenie Centrum wzięliśmy jeszcze udział w ognisku i pieczeniu kiełbasek.
W piątek 30 sierpnia uczestnicy po spożyciu śniadania udali się na inwentaryzację szlaków turystycznych. Z Tlenia grupa wyruszyła szlakiem żółtym im. Adolfa Hoffmana do Grzybka. Na trasie obejrzeliśmy pomnikowy głaz narzutowy przy moście kolejowym, z pkt. widokowego podziwialiśmy widok na Zalew Żurski i jego wyspę „Maderę”. Trasa wiodąca skrajem zalewu miejscami była nie do przejścia a to przez zwalone drzewa oraz braki w oznakowaniu. Z Grzybka grupa wyruszyła w drogę powrotną szlakiem czerwonym im. Zyglera Zagłoby. Szlak wiódł drogą leśną i dobrze utrzymanymi ścieżkami. Na skraju Tlenia przy pomniku ofiar II wojny światowej zapaliliśmy im znicz.
Wdecki Park Krajobrazowy
– jeden z młodszych polskich parków krajobrazowych. Został utworzony 16
lutego 1993 r. Powierzchnia parku wynosi 19 177,24 ha, a jego otuliny –
4609,15 ha. Położony na Pojezierzu Południowo pomorskim, w
środkowo-wschodniej części Borów Tucholskich, w dorzeczu rzeki Wdy i jej
dopływów Prusiny, Ryszki i Sobińskiej Strugi. Pod względem
administracyjnym Wdecki Park Krajobrazowy znajduje się w całości na
obszarze województwa kujawsko-pomorskiego. Swoim zasięgiem obejmuje dwa
powiaty: świecki, w tym gminy Drzycim, Jeżewo, Lniano, Osie i Warlubie
oraz powiat tucholski, w tym gminy Cekcyn i Śliwice (łącznie 7 gmin).
Ok. 75% powierzchni parku oraz 59% jego otuliny leży na terenie gminy
Osie. Siedziba Zarządu Wdeckiego Parku Krajobrazowego znajduje się w
Osiu.
- Ze względu na panujący upał większa część uczestników udała się od
razu na plażę w Tleniu i skorzystała z kąpieli. Następnie był czas na
obiad i odpoczynek. Wieczorem udaliśmy się na prelekcję pt. „Kopce
pamięci. Kurhany w badaniach archeologicznych na terenie Wdeckiego PK”
którą wygłosił Mateusz Sosnowski. Jako bonus mogliśmy naocznie obejrzeć
znalezione skarby z wykopalisk na terenie WPK które nam zaprezentował
pan Mateusz. Dzień zakończyliśmy ogniskiem turystycznym (rozpalił je
Felek), pieczeniem kiełbasek i śpiewami przy gitarze.
W sobotę 31 sierpnia (po nocnej burzy i deszczu) uczestnicy po spożyciu śniadania wraz ze sprzętem pływającym (kajakami i motorówką) udali się na przestań nad zalewem. Trzynastu uczestników kajakami oraz czwórka z p. Mateuszem motorówką ubrani przepisowo w „kapoki” wypłynęli na wody Jeziora Żuskiego.
Jezioro Żurskie (Jezioro Tleńskie, Zalew Żurski, Jezioro Żurowskie, Zbiornik Żurowski) jest tzw. jeziorem zaporowym o powierzchni ok. 440 ha i całkowitej pojemność 16 mln m3, powstałym w 1928 r. po przegrodzeniu Wdy zaporą ziemną (o wys. 22 m, głęb. 15 m) i podniesieniu zwierciadła wody o 15 m, służącym jako zbiornik retencyjny dla celów energetycznych. Elektrownia wodna Żur (o mocy 8 MW) została oddana do eksploatacji w grudniu 1929 r. przez ówczesnego prezydenta Mościckiego. Zalew Żurski jest akwenem niezwykle urokliwym i malowniczym, ponieważ jego brzegi są w całości porośnięte pięknymi lasami Borów Tucholskich, a jego linia brzegowa jest bardzo urozmaicona licznymi zatokami i cyplami. Dodatkowo brzegi jeziora są ubogacone zróżnicowaną wysokością ponad poziomem wody. Miejscami strome i wysokie brzegi powoli przechodzą w brzegi łagodne i płaskie, ale zawsze są lesiste. Bardzo bogata jest fauna jeziora i okolicznych lasów Wdeckiego Parku Krajobrazowego. W jeziorze żyje oczywiście wiele gatunków ryb (szczupaki, sandacze, leszcze, okonie, plocie), ale ciekawostką jest to, że żyją tu bobry i wydry.
- Kajakarze w podgrupach penetrowali przez cztery godziny wody jeziora, natomiast pasażerowie motorówki z prędkością ok. 14 km/godz. przepłynęli cały akwen pod dwoma mostami aż do zapory ziemnej w Żurze by po opłynięciu wyspy „Madery” powrócić na przystań w Tleniu. Po zjedzeniu posiłku w barze lub degustacji domowych lodów, był czas na spacer po Tleniu. Wieczorem gdy upał trochę zelżał chętni pod przewodnictwem p. Mateusza udali się samochodami do Starej Rzeki by obejrzeć stanowisko archeologiczne – po teorii były zajęcia praktyczne. Sobotę zakończyliśmy ogniskiem turystycznym, było pieczenie kiełbasek, konkurs, śpiewy przy gitarze oraz podziękowania dla: naszego opiekuna pana Mateusza (Kanon wojew. kuj.-pom. z wpisem Prezesa PTTK) oraz szefa CIT-10 kol. Andrzeja Cyrwusa (Album WPK z dedykacją i autografami uczestników).
W niedzielę 1 września uczestnicy przed czasem gotowi byli opuścić bazę. Po wyniesieniu bagażu, wysprzątaliśmy cały obiekt na „tip top”. Następnie wspólna fotka przed Centrum, wsiadamy do samochodów i w drogę do parkingu leśnego, miejsca wyjściowego na ostatnie nasze przejście piesze.
Po przyjeździe na parking wyruszyliśmy na jedyną w Polsce „Ścieżkę ciszy”, pętla długości 7 km.
„Ścieżka ciszy” przebiega przez obszar NATURA 2000 - Specjalny Obszar Ochrony Sandr Wdy, który jest jednym z najcenniejszych przyrodniczo fragmentów Borów Tucholskich. Obszar położony jest na równinie sandrowej, w którą głęboko wcina się Wda i jej dopływy. W rynnach polodowcowych i zagłębieniach wytopiskowych położone są różnego typu cenne ekosystemy wodne i bagienne. Obszar obejmuje rdzeniowe części Wdeckiego PK i jest reprezentatywny dla przyrody Borów Tucholskich. Położone nieopodal ścieżki Jezioro Piaseczno, znajdujące się na terenie rezerwatu przyrody, jest niezwykle czystym jeziorem polodowcowym typu rynnowego, bezodpływowego, zasilanym przez wody podziemne i opady atmosferyczne. Woda jeziora zaliczana jest do I klasy czystości. Zlewnia bezpośrednia jeziora porośnięta jest zwartym kompleksem leśnym dochodzącym do linii brzegowej.
- Tras wiodła (znakami zielonymi) leśnymi duktami i drogami pożarowymi do rez. Jez. Piaseczno. Dalej doliną rzeki Czyściewnicy, do jej ujścia do rzeki Wdy. Tutaj w Starej Rzece chętni skosztowali zupy rybnej w agroturystyce „U Basi”. Maszerując drugą stroną doliny rzeki Czyściewnicy częściowo wykorzystując znakowane szlaki turystyczne, duktami leśnymi wracamy na parking do naszych samochodów. Tutaj oficjalnie Andrzej Cyrwus kończy CIT-10. Do Torunia wracamy już indywidualnie samochodami.
Opracował: Tadeusz Perlik.