- W dniu 2 listopada 2024 roku Oddział Miejski Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego im. Mariana Sydowa w Toruniu zaprasza mieszkańców miasta i regionu do udziału w kolejnej wyprawie krajoznawczo – pieszej w ramach popularnego cyklu „Wędrówki rodzinne z PTTK”. Spotkanie uczestników o godz. 9.10 na pętli MZK linii 27 (os. Leśna Polana). Wycieczkę prowadziła przodownik turystyki pieszej PTTK Hanna Czech. W czasie naszej wędrówki odwiedziliśmy :

Centralny Cmentarz Komunalny w Toruniu.

Znajdujący się przy ul. Grudziądzkiej 192, który obejmuje obszar 59,3745 ha. Położony jest w północnych granicach miasta. Na terenie cmentarza znajduje się 1 Miejsce Pamięci Narodowej. Przy głównej bramie zlokalizowane są: Biuro Obsługi Klienta oraz Dom Przedpogrzebowy. W budynku Domu Przedpogrzebowego znajdują się dwie sale ceremonialne (mała i duża), toaleta, a także sala sekcyjna i przechowalnia zwłok. Na jego terenie wybudowano pierwszy w Toruniu system kolumbariów (obejmujący obecnie 5 ścian), w bezpośrednim sąsiedztwie cmentarza jest wybudowana spopielarnia. Największa toruńska nekropolia została założona w 1976 roku. Historia jego sięga jednak schyłku I wojny światowej, kiedy to pojawiły się pierwsze koncepcje stworzenia cmentarza w rejonie ul. Sienkiewicza lub Kozackich Gór. W okresie międzywojennym rozważano projekt I. Tłoczka o lokalizacji tego cmentarza w otoczeniu Fortu II lub w zachodnich częściach Kozackich Gór; tym samym miał stanowić przedłużenie cmentarza przy ul. Wybickiego / Żwirki i Wigury. Po wschodniej stronie miało powstać spółdzielcze osiedle mieszkaniowe. Cmentarz miał mieć 3 wejścia i założenie koncentryczne, umiejscowienie w rekreacyjnym otoczeniu z parkiem, stawem, stadionem itp. Jednak w 1932 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zdecydowało o budowie tu osiedla tanich domów. Nowa idea lokalizacyjna pojawiła się w 1935 roku i zakładała umiejscowienie cmentarza w dzisiejszym miejscu. Projekt zrealizowano dopiero w latach 70. XX wieku.

Opracowała Hanna Czech.

W XIX wieku obecny teren cmentarza był wykorzystany do celów wojskowych:

Plac ćwiczeń wojskowych. Po lewej stronie ul. Grudziądzkiej, pomiędzy obecną ul. Polną, a skrajem lasu łysomickiego w XIX wieku znajdował się plac ćwiczeń wojskowych, który był wykorzystywany, również jako plac musztry i apelowy. W 1869 roku na wielkim polu ćwiczeń pod Łysomicami na przełomie września i października zostały przeprowadzone ćwiczenia strzeleckie 61 pułku piechoty. Wiosną 1885 roku władze wojskowe z powodu miernego wykorzystywania placu musztry pod Łysomicami zamierzały go wydzierżawić na okres 3 lat – na pastwisko dla owiec. Jednak już w sierpniu na placu musztry w lesie łysomickim, za zgodą władz wojskowych, Poznańskie Towarzystwo Jazdy Panów urządziło wielkie wyścigi konne. Na początku sierpnia 1886 roku podobne wyścigi konne urządziło powstałe w Toruniu – Toruńskie stowarzyszenie jeźdźców. Podobnie się działo przez kolejne 3 lata. Natomiast wiosną 1889 roku połączone towarzystwa z Bydgoszczy i Torunia, pod nazwą: Towarzystwo Jeźdźców Toruńsko – Bydgoskich, na polach łysomickich urządziło wspólne wyścigi konne. Tradycje wyścigów konnych w tym miejscu były kontynuowane przez kilka następnych lat. W 1897 roku na nowo zbudowanym placu pod Łysomicami, odbyły się pierwsze wyścigi niemieckich kołowników (wyścigi rowerowe). Oprócz sporadycznego użyczania placu wojskowego pod Łysomicami, dla w/w towarzystw, nadal był on wykorzystywany do I wojny światowej, przez różne jednostki wojskowe stacjonujące w Toruniu. Podczas takich ćwiczeń w połowie 1901 roku, 2 ułanów z 4 pułku ułanów doznało porażenia udarem słonecznym i skierowano ich do lazaretu. Wiosną 1904 roku doszło do niecodziennego zdarzenia, bowiem z miejsca ćwiczeń wojskowych w Łysomicach, ktoś skradł kilka 3 – 4 metrowych belek, z ogrodzenia rowu. 4 Pułk Ułanów jako gospodarz miejsca, wyznaczył nagrodę pieniężną w wysokości 20 marek za wykrycie sprawców.