Turystyczny czarny szlak pieszy Płutowo - Płutowo długości  1,7 km.

 (0,0km) Płutowo (parów płutowski) – pomnik  ofiar  II wojny światowej. W okresie wrzesień – grudzień 1939 roku na terenie parowu miejscowy Selbstschutz dokonał mordu na  około 200 okolicznych mieszkańcach, zakopując ciała w kilku zbiorowych mogiłach. Po wojnie dokonano ekshumacji i identyfikacji 21 ofiar, ich szczątki pochowano na cmentarzach w: Unisławiu, Starogrodzie i Kijewie Królewskim. W miejscu kaźni został wystawiony pomnik.

(0,5km) Płutowo (droga Płutowo – Kokocko)

(1,4km) Płutowo (wieś) – Dawny gród,  przekazany w 1222 roku biskupowi  pruskiemu  Chrystianowi, przez księcia Konrada Mazowieckiego. W latach 1423 – 1424 majątek rycerski w komturstwie  starogrodzkim należał do Bernarda z Płutowa. W 1516 roku Jan Płotowski drogą zamiany przekazał część ziemi pomiędzy Płutowem i Kiełpiem, biskupowi chełmińskiemu Janowi Konopackiemu. W 1570 roku działy szlacheckie należały do J. Szymborskiego, S. Płotowskiego oraz J. Płotowskiego. W 1800 roku majątek był własnością Franciszka Twarowskiego, a od 1805 roku do starosty Józefa Wybickiego. Rok później majątek nabył Wilhelm von Kröcher. Od 1893 roku stanowił własność starosty Jakoba von Gertacha. W XX wieku kolejnymi właścicielami majątku płutowskiego byli: Ludolf von Alvensleben, hrabia Wojciech Rostworowski, Anna Szczerbińska a od 1929 roku do wybuchu wojny bracia: Leszek i Zdzisław Czajkowscy. W 1939 roku majątek bezprawnie przejął Ludolf von Alvensleben – szef Inspektoratu Selbstschutzu na powiaty: chełmiński, lipnowski, toruński i wąbrzeski, który we dworze ulokował sztab inspektoratu a w dawnej pastorówce przejściowe więzienie dla Polaków. Alvensleben odpowiada za śmierć od kilku do kilkunastu tysięcy Polaków. Ciekawostki krajoznawcze: dwór murowany, wzniesiony w końcu XIX wieku przez rodzinę von Kröcherów. Wokół dworu park krajobrazowy z połowy XIX wieku z 15 gatunkami drzew, wśród których cis pospolity o obwodzie 126 cm, wysokości 12 metrów i w wieku 200 lat. Obok dworu znajduje się kuźnia i spichlerz folwarczny z końca XIX wieku. Po lewej stronie bramy wjazdowej, w ogródku przydomowym ślady po dawnym kościele ewangelickim z 1832 roku. W pobliżu wsi rezerwaty przyrody „Zbocza Płutowskie” i „Płutowo” oraz grodzisko średniowieczne. Wieś znajduje się w granicach zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego.

 (1,7km) Płutowo  – głaz z płytą i krzyżem ku czci nieznanego żołnierza polskiego. Podczas walk wrześniowych w 1939 roku, po rozbiciu oddziału Wojska Polskiego, bronił się samotnie w tym miejscu żołnierz polski. Po wyczerpaniu amunicji, ostatnim nabojem odebrał sobie życie. Społeczeństwo Płutowa upamiętniło bohaterskiemu żołnierza wystawionym obeliskiem. W odległości około 1,5km na północny – zachód od pomnika znajduje się  rezerwat przyrody „Płutowo”. Jest to rezerwat leśny, utworzony w 1956 roku na powierzchni 17,96 ha, położony na terenie Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego. Chroniony teren obejmuje parów płutowski o głębokości od 3 – 35 m, szerokości od 15 – 300 m i rozciągający się na długości około 1.200 m. Dołem parowu płynie strumień, który w okresie lata częściowo zanika. Drzewostan rezerwatu jest bardzo bogaty i różnorodny i obejmuje: brzozy brodawkowate,  buki,  dęby szypułkowe, graby, jesiony,  klony zwyczajne, lipy drobnolistne,  olsze czarne, osiki, kilka odmian wiązów, a także grochodrzewy, jarząby szwedzkie i kasztanowce. Wśród krzewów napotkamy: bez czarny, dereń śliwę, głóg, leszczynę, trzmielinę europejską, wiciokrzew suchodrzew oraz kilkaset gatunków roślin zielnych t.j. wawrzynek wilczełyko, kokorycz pusta, bluszcz pospolity, miłek wiosenny oraz zawilec wielkokwiatowy. Na terenie rezerwatu wznoszą się wały wczesnośredniowiecznego grodziska Ploth.(1222 r.) zasiedlonego w 1 połowie XII wieku, identyfikowanego w literaturze jako Płutowo. Jest to czytelne grodzisko jednoczłonowe o powierzchni ca 4.500 m² z wałem zaporowym na kierunku północ – południe.

                                                                                                                                                                                                                          opracowanie i zdjęcia  Henryk Miłoszewski